Księgozbiór Zbyszewskich i Iżyckich w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Juliusza Słowackiego w Tarnowie
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2016.118Słowa kluczowe:
badania proweniencyjne, biblioteki prywatne XIX i XX w., Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliusza Słowackiego w TarnowieAbstrakt
Ziemię lubelską i Mazowsze zamieszkiwały w XIX i XX w. liczne rody ziemiańskie, których przedstawiciele zapisali się w historii tych regionów Polski. Takim przykładem są rodziny Zbyszewskich h. Topór i Iżyckich h. Bończa, zamieszkujących Markuszową, Kurowo oraz Zatory. Warto zwrócić uwagę na działaczkę społeczną i przyjaciółkę Narcyzy Żmichowskiej – Paulinę Zbyszewską (1822-1892); sędziów pokoju: Grzegorza Zbyszewskiego (1789-1856), Józefa Iżyckiego (1787-1865) i jego syna Józefa (1822-1893) oraz działaczkę społeczną i bywalczynię warszawskich salonów – Leonię z Dachowskich Iżycką (1862-1929). Za sprawą rodzinnych koligacji część księgozbiorów tych rodzin trafiła do dworu Konopków w Oleśnie na Powiślu Dąbrowskim. Konopkowie zgromadzili w swoim dworze imponującą bibliotekę, której sporą część stanowiła kolekcja książek Zbyszewskich i Iżyckich. Publikacje te od 1945 r. i reformy rolnej przechowuje Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliusza Słowackiego w Tarnowie. W kolekcji dominuje literatura piękna, głównie w języku polskim. Ponadto w zbiorze występują licznie książki publikowane w seriach lub wydawnictwach wielotomowych. Tomy posiadają różnego typu oprawy wydawnicze polskie i zagraniczne. W kolekcji znalazły się liczne znaki proweniencyjne: znaczki z numeracją księgozbioru, pieczęcie i podpisy odręczne oraz dedykacje. W zachowanym fragmencie księgozbioru rodzin Zbyszewskich i Iżyckich znajdują się unikatowe i rzadkie wydania dostępne w nielicznych ośrodkach w Polsce. Z tego powodu kolekcja nie tylko ma znaczenie dla historii regionu tarnowskiego, lecz także jest cennym dziedzictwem narodowym.