„Nowa Heloiza” J.J. Rousseau w polskich bibliotekach XVIII wieku. Próba zastosowania badań proweniencyjnych do zagadnień recepcji dzieła

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest problematyce recepcji czytelniczej (losy i postawy odbiorców) Nowej Heloizy Jeana-Jacques’a Rousseau, dzieła cieszącego się ogromnym powodzeniem w XVIII stuleciu. Obraz ten uzyskany został za pomocą próby metodycznej w toku prac proweniencyjnych prowadzonych dla Działu Prac Naukowych BUW po 1959 r. Za podstawę analizy przyjęte zostały zachowane w polskich bibliotekach XVIII-wieczne egzemplarze powieści (daty graniczne ustalono na lata 1761–1800). Baza zachowanych edycji powstała na bazie kwerendy, a później studiów nad poszczególnymi tomami. Po sporządzeniu inwentarza odszukanych 155 pozycji i porównaniu go z bibliografiami dzieł Rousseau, badaczka szukała w poszczególnych egzemplarzach znaków proweniencyjnych, na których podstawie mogła ustalić do kogo należy dany egzemplarz (np. w toku badań zarysowały się sylwetki wybitniejszych entuzjastów Rousseau w Polsce epoki stanisławowskiej), a w rezultacie stwierdzać, które wydania docierały do Polski (np. przewaga edycji genewskich) i były najchętniej kupowane.