Książki szkolne i biblioteki szkół-kolonii akademickich Uniwersytetu Krakowskiego (1588-1773)

Abstrakt

Na wstępie artykułu Autor charakteryzuje szkoły objęte opieką przez Akademię Krakowską – pierwsza z nich, późniejsze tzw. Kolegium Nowodworskiego, działała od 1588 r. Ich głównym celem było utrzymanie pozycji Akademii w szkolnictwie polskim oraz podniesienie jej popularności wśród szlachty. Były to szkoły średnie (gimnazja, kolegia, akademie) i niższe (parafialne). Szkoły-kolonie cechowała od początku ich istnienia duża troska o podręczniki, co przejawiało się m.in. w opracowywaniu i wydawaniu podręczników własnych. Ich produkcja była tym łatwiejsza, że kolonie wyższego typu (np. Szkoły Nowodworskie, Akademia Lubrańskiego, Akademia Chełmińska) posiadały własne drukarnie, rozsyłając wytłoczone podręczniki do innych szkół akademickich. Grzelecki ustalił też, że szkoły-kolonie korzystały także z innych podręczników niż własne. Autor omawia również księgozbiory szkolne, które powstawały przypadkowo – z darowizn, dlatego składały się z książek o bardzo zróżnicowanej treści, w części nieprzydatnej w nauczaniu i wychowaniu młodzieży. Niemniej jednak tak jak podręczniki spełniały istotną funkcję w działalności kolonii akademickich Uniwersytetu Krakowskiego.