W kręgu Biblioteki Załuskich. Bibliofilstwo Kazimierza Chromińskiego

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest Kazimierzowi Bronisz Chromińskiemu (1759–1816), drobnemu szlachcicowi, nauczycielowi, filologowi, ale przede wszystkim bibliofilowi, którego część księgozbioru zachowała się w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie (BUW). Autorka opisała edukację Chromińskiego, jego zajęcia (okresy warszawski, lubelski, wileński i grodzieński) i upodobania, skupiając się przede wszystkim na jego zainteresowaniu książkami, które wypłynęły na to, że zajął się on bibliografią i historią literatury polskiej. Warto podkreślić, że Chromiński w latach 1787-1795 był pracownikiem Biblioteki Załuskich, gdzie odpowiedzialny był przede wszystkim za uzupełnianie zbiorów na prowincji. Najprawdopodobniej podczas tych wypraw musiał również powiększać bibliotekę prywatną, co kosztowało go wiele wyrzeczeń (kompletowanie księgozbioru stawiał nad potrzeby życiowe). Chromiński, jak na swoje skromne możliwości finansowe, posiadał bardzo dużą bibliotekę. Bibliofil w ciągu 37 lat zebrał księgozbiór liczący ok. 3000 tomów (w Wilnie i Świsłoczy) oraz bliżej nieznaną ilość w Lublinie, gdzie zostawił swoją książnicę udając się do Wilna po przyjęciu obowiązków profesora historii powszechnej, prawa i polityki w tamtejszym Gimnazjum. Po śmierci właściciela, księgozbiór zgodnie z zapisami testamentowymi, trafił do Liceum Warszawskiego. Autorka artykułu przedstawia znamienną dla epoki postać bibliofila, ale również ilustruje jego przykładem nader ciekawą tezę ideowego oddziaływania środowiska Załuskich.