Stosunek Jarosława Iwaszkiewicza do książki w świetle księgozbioru pisarza zgromadzonego w Stawisku

Abstrakt

Jarosław Iwaszkiewicz (1894-1980) był nie tylko znakomitym pisarzem, dziennikarzem i kulturoznawcą, ale także wytrawnym kolekcjonerem tego, co kochał i cenił najbardziej – książek.

Książki odgrywały w jego życiu bardzo istotną rolę, co potwierdza jego twórczość (np. Rozmowy o książkach, Ludzie i książki, Gawędy o książkach i czytelnikach), jak i deklaracja, głosząca, że książka jest skarbem „przeciętnego obywatela”. Zbiór zgromadzony przez pisarza i osoby mu bliskie liczył 15 575 pozycji bibliograficznych książek i czasopism oraz 3230 pozycji muzycznych. Szeroki zakres tematyczny zbioru świadczy o różnorodności zainteresowań pisarza, a szczególną jego wrażliwość na literaturę i muzykę odzwierciedlają polskie i zagraniczne (głównie niemieckich, francuskich i rosyjskich) dzieła literackie i muzyczne.

Większość książek to publikacje powojenne, często prezenty od przyjaciół-pisarzy, ale także od przedstawicieli władz polskich i zagranicznych. Ponad 1500 książek jest poświęconych samemu pisarzowi. Powojenna część zbiorów to głównie dary, wynikające z szerokich kontaktów Iwaszkiewicza z wydawcami, pisarzami, dziennikarzami czy redakcjami. Biblioteka Iwaszkiewicza była jego pracownią, elementarnym warsztatem pracy, jak również „codziennością”, zwykłym zajęciem, bowiem czytanie było jego życiową pasją, nałogiem (pisał: „Czytelnictwo to nałóg, to coś co - co mniej więcej odpowiada przyzwyczajeniu palenia papierosów”).