Fragments of the Ukrainian Book Collections in the Ossolineum’s Holdings of Early Printed Books in Wrocław
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2024.845Słowa kluczowe:
księgozbiory ukraińskie, stare druki, Ossolineum, II wojna światowa, zbiory rozproszoneAbstrakt
The article describes fragments of book collections from five Ukrainian institutions – the Shevchenko Scientific Society, the “Studion” in Lviv, “Ridna Shkola” Ukrainian Pedagogical Society, the National Museum in Lviv, and the Greek Catholic Chapter in Przemyśl – which are currently housed in the Early Printed Books Department at the Ossolineum in Wrocław. In addition to the list of books from these collections, the publication provides a brief overview of their history and fortunes after World War II and the circumstances under which these books found their way to the collection of the Ossoliński National Institute in Wrocław.
Bibliografia
• Alʹmes Ì., Vìd molitvi do osvìti. Ìstorìâ čitannâ čencìv Lʹvìvsʹkoï êparhìï XVII–XVIII st., Lʹvìv 2021.
• Bednarski S., Materyały do historyi o drukarniach w Polsce, a mianowicie o drukarniach lwowskich i prowincyonalnych, Lwów 1888.
• Chwalewik E., Zbiory polskie. Archiwa, bibljoteki, gabinety, galerje, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w porządku alfabetycznym według miejscowości ułożone. Vol. 1, Warszawa 1926.
• Czaplińska M., Maria Amelia Mniszchowa z Brühlów, [in:] Polski słownik biograficzny. Vol. 21, Wrocław et al. 1976, p. 452.
• Dla Ukrainy. Współpraca na szczeblu rządowym, [online] https://www.gov.pl/web/kultura/pomoc-dla-ukrainy [accessed 24.05.2023].
• Dvajcâtʹpâtʹ-lìttâ Nacìonalʹnogo muzeû u Lʹvovì, ed. Ì. Svêncìckij, Lʹvìv 1931, [online] https://elib.nlu.org.ua/view.html?id=8446 [accessed 16/05/2023].
• Dzûban R., Bìblìoteka Peremisʹkoï greko-katolicʹkoï mitropoličoï kapìtuli v dokumentalʹnih materìalah Lʹvìvsʹkoï nacìonalʹnoï naukovoï bìblìoteki Ukraïni ìmenì V. Stefanika, “Zapiski Lʹvìvsʹkoï Nacìonalʹnoï Naukovoï Biblioteki Ukraïni ìmenì V. Stefanika” 2013, no. 5, pp. 311–327.
• Estreicher K., Bibliografia polska. Vol. 21, Kraków 1906.
• Franko I., Towarzystwo imienia Szewczenki, “Kurjer Lwowski” 18 III 1892, no. 78, pp. 2–3.
• Gabryel K., Ważyński Skarbek Porfiry, [in:] Słownik polskich teologów katolickich. Vol. 4, ed. H.E. Wyczawski, Warszawa 1983, pp. 399–400.
• Gercûk D., Tovaristvo ukraïnsʹkih naukovih vikladìv ìmenì Petra Mogili u Lʹvovì. Istoriko-pedagogìčnì aspekti dìâlʹnostì (1908–1939 rr.), “Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie” 2014, vol. 23, pp. 367–377.
• Głowacka-Maksymiuk U., Dwór księżnej Aleksandry Ogińskiej jako ośrodek życia kulturalnego na Podlasiu, “Szkice Podlaskie” 2002, vol. 10, pp. 9–16.
• Grimsted P.K., Trophies of War and Empire. The Archival Heritage of Ukraine World War II and the International Politics of Restitution, Cambridge 2001.
• Grìmsted P.K., Borâk G., Dolâ ukraïnsʹkih kulʹturnih cìnnostej pìd čas Drugoï svìtovoï vìjni. Viniŝennâ arhìvìv, bìblìotek, muzeïv, Lʹvìv 1992.
• Inwentarz rękopisów Biblioteki Kapituły Greckokatolickiej w Przemyślu, comp. A. Kaszlej, Warszawa 2012.
• Ìstorìâ Naukovogo tovaristva ìm. Ševčenka, [in:] Naukove tovaristvo ìm. Ševčenka. Onlajn-žurnal Tovaristva, [online] https://ntsh.org/history [accessed 04.05.2023].
• Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Europie. Vol. 1: Geneza. Kasaty na ziemiach zaborów austriackiego i rosyjskiego, ed. M. Derwich, Wrocław 2014.
• Katalog starych druków biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Polonica wieku XVI, comp. M. Bohonos, Wrocław-Warszawa-Kraków 1965.
• Katalog starych druków biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Polonica wieku XVII. Vol. 1–9, comp. B. Górska, W. Tyszkowski, G. Rolak, Wrocław 1991–1997.
• Katalog druków cyrylickich XV-XVIII wieku w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, comp. O. Tkachuk in coop. with D. Sidorowicz-Mulak, Wrocław 2022.
• Kolosovsʹka O., Dolâ starodrukìv z bìblìoteki greko-katolicʹkoï kapìtuli v Peremišlì, “Zapiski Lʹvìvsʹkoï Naukovoï Bìblìoteki ìm. V. Stefanika” 1998, no. 6, pp. 132–139.
• Kosak H.P., Generalicja Polska. Vol. 2, Pruszków 2001.
• Kot S., Do pitannâ pro peredaču kulʹturnih cìnnostej ìz Ukraïni do Polʹŝì u drugìj polovinì 40h rokìv XX st., “Mìžnarodnì Zv`âzki Ukraïni: naukovì pošuki ì znahìdki: mìžvìd. zb. nauk. pr.” 2011, no. 20, pp. 239–259
• Kovalʹ L., Peremišlʹsʹka fìlìâ Tovaristva ukraïnsʹkih naukovih vikladìv ìm. P. Mogili v gromadsʹko–polìtičnomu žittì Galičini (1909–1939 rr.), “Gìleâ: naukovij vìsnik” 2013, no. 76, pp. 19–22.
• Krevecʹkij Ì., Ossolineum. 1828–1928, “Nova Zorâ” 1928, no. 39, p. 6.
• Krivenko M., Bìblìoteka Peremisʹkoï greko-katolicʹkoï kapìtuli u svìtlì arhìvnih materìalìv m. Lûblìna, „Zapiski Lʹvìvsʹkoï Nacìonalʹnoï Naukovoï Bìblìoteki Ukraïni ìmenì V. Stefanika” 2009, no. 1(17), pp. 544–570.
• Krivenko M., Bìblìoteka «Studìonu» u Lʹvovì, [in:] Enciklopedìâ “Naukove tovaristvo ìmenì Ševčenka”, [online] https://encyclopedia.com.ua/entry-278 [accessed 16/05/2023].
• Lʹvìvsʹka nacìonalʹna naukova bìblìoteka Ukraïni ìmenì V. Stefanika. Peremìŝennâ ì vtrati fondìv. Zb. dok. ì materìalìv. Vol. 1: 1939–1945, Lʹvìv 2010; Vol. 2: 1946 – berezenʹ 1953, Lʹvìv 2019.
• Matwijów M., Ewakuacja zbiorów polskich ze Lwowa w 1944 r., “Rocznik Lwowski” 1995–1996, pp. 31–46.
• Matwijów M., Walka o lwowskie dobra kultury w latach 1945–1948, Wrocław 1996.
• Matwijów M., Zakład Narodowy imienia Ossolińskich w latach 1939–1946, Wrocław 2003.
• Minakowski M.J., Marianna Oskierka h. Murdelio, [in:] Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [online] http://www.sejm-wielki.pl/b/11.434.231 [accessed 03.05.2023].
• Minakowski M.J., Michał Adam Rokicki h. Rawicz, [in:] Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [online] http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.21062.12 [accessed 03.05.2023].
• Osadczy W., Szeptycki Andrzej OSBM, [in:] Encyklopedia katolicka. Vol. 19, ed. in chief E. Gigilewicz, Lublin 2013, p. 50.
• Osadczy W., Szeptycki Klemens bł., [in:] Encyklopedia katolicka. Vol. 19, ed. in chief E. Gigilewicz, Lublin 2013, p. 51.
• Pidłypczak-Majerowicz M., Badania proweniencyjne w polsko-ukraińskich księgozbiorach, [in:] Kraków – Lwów. Książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX wieku. Vol. 10, Kraków 2011, pp. 361–369.
• Pidłypczak-Majerowicz M., Bazylianie w Koronie i na Litwie. Szkoły i książki w działalności zakonu, Warszawa-Wrocław 1986.
• Pidłypczak-Majerowicz M., Stare druki proweniencji zakonnej w Bibliotece Ossolineum, Wrocław 2019.
• Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. Vol. 6, comp. S. Uruski, Warszawa 1909; Vol. 11, Warszawa 1914.
• “Rusʹka Besìda” v Peremišlì, “Peremisʹkij Vìsnik” 1913, no. 3, p. 3.
• Semčišin-Guzner O., Modest Sosenko (1875–1920), Lʹvìv 2020.
• Shimatìsm” Vsego Klira Ruskogo-Katoličeskogo ... Eparhìi Peremyšl’skoj na God” ot” Rožd. Hr. 1879, Peremyšlʹ 1879.
• Skočilâs Ì., Kiïvsʹka mitropolìâ ì rusʹke kulʹturno-relìgìjne onovlennâ ostannʹoï čverti XVI – počatku XVII stolìttâ, [in:] Kirilo Trankvìlìon Stavrovecʹkij – propovìdnik Slova Božogo, eds. B. Krisa, D. Siroïd, Lʹvìv 2017, pp. 11–26.
• Skorodinsʹka (Špitkovsʹka) S., Ukraïnsʹkij etnografìčnij reg̀ìonalʹnij muzej “Stravìgor” ta jogo zasnovniki, [in:] Peremišlʹ ta peremisʹka zemlâ protâgom vìkìv, Peremišlʹ-Lʹvìv 1996, pp. 298–305.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Vol. 3, eds. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1882; Vol. 12, Warszawa 1892.
• Spisok čencìv Činu Svâtogo Vasilìâ Velikogo, [online] http://www.bazylianie.pl/?option=com_content&view=article&id=1113 [accessed 04.05.2023].
• Sprawozdanie Alexandra Himpla dla Głównego Zarządu Bibliotek z zabezpieczenia zbiorów specjalnych Biblioteki Państwowej we Lwowie z 18 IV 1944 r., [in:] Biblioteki naukowe w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945. Wybór dokumentów źródłowych, selection and comp. A. Mężyński in coop. with H. Łaskarzewska, Warszawa 2003, pp. 197–198.
• Stępień S., Ławrowski Jan, [in:] Encyklopedia katolicka. Vol. 11, ed. in chief E. Gigilewicz, Lublin 2006, p. 431.
• Stępień S., Polska – Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa. Vol. 1–4, Przemyśl 1990–1998.
• Stępień S., Śniegurski Jan, [in:] Polski słownik biograficzny. Vol. 51, Warszawa-Kraków 2016–2017, pp. 159–161.
• Stocki J., Lwowski Sobór 8–10 marca 1946 roku: przygotowania, przebieg i skutki. Rola systemu totalitarnego, “Pamięć i Sprawiedliwość” 2009, no. 1 (14), pp. 237–267.
• Stupnicki H., Galicya pod względem topograficzno-geograficzno-historycznym. Z mapą Galicyi, łącznie z obwodem krakowskim i Bukowiną, Lwów 1849.
• Svarnik G., Arhìvnì ta rukopisnì zbìrki Naukovogo tovaristva ìm. Ševčenka v Nacìonalʹnìj Bìblìotecì u Varšavì. Katalog-ìnformator, Varšava-Lʹvìv-Nʹû Jork 2005.
• Svarnik G., Bìblìoteka naukovogo tovaristva ìm. Ševčenka u Lʹvovì, [in:] Enciklopedìâ “Naukove tovaristvo ìmenì Ševčenka”, [online] http://encyclopedia.com.ua/search_articles.php?id=277 [accessed 18.05.2023].
• Sysyn F.E., The Formation of Modern Ukrainian Religious Culture. The Sixteenth and Seventeenth Centuries, [in:] Religion and Nation in Modern Ukraine, Edmonton-Toronto 2003, pp. 11–22.
• Šologon L., Ukraïnsʹke pedagogìčne tovaristvo “Rìdna Škola” (1881–1939 rr.), “Galičina. Naukovij ì kulʹturno-prosvìtnìj kraêznavčij časopis” 2019, no. 32, pp. 143–149.
• Terlecʹkij M., Ukraïnsʹkij ìnstitut dlâ dìvčat u Peremišlì, [in:] Peremišlʹ. Zahìdnij Bastìon Ukraïni. Zbìrnik materìâlìv do ìstorìï Peremišlâ ì Peremisʹkoï zemlì, ed. B. Zagajkevič, Nû Jork-Filadelfìâ 1961, pp. 285–292.
• Tkachuk O., Archiwum Towarzystwa Naukowego im. Tarasa Szewczenki w kolekcji Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Charakterystyka i losy zbioru, “Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi” 2021, vol. 15, no. 2, pp. 247–291.
• Tysiąc lat Przemyśla. Zarys historyczny. Pt. 2, eds. F. Persowski, A. Kunysz, J. Olszak, Warszawa 1974.
• Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy, comp. S. Cynarski, A. Falniowska-Gradowska, Kórnik 1990.
• Vavrik M., Naris rozvitku ì stanu Vasilìânsʹkogo Čina XVII–XX st. Topografìčno-statistična rozvìdka, Rim 1979.
• Wojakowski D., Polacy i Ukraińcy. Rzecz o pluralizmie i tożsamości na pograniczu, Kraków 2002.
• Zagajkevič B., Osvìta ì školi v Peremišlì, [in:] Peremišlʹ. Zahìdnij Bastìon Ukraïni. Zbìrnik materìâlìv do ìstorìï Peremišlâ ì Peremisʹkoï zemlì, ed. B. Zagajkevič, Nû Jork-Filadelfìâ 1961, pp. 239–284.
• Zięba A.A., Smogorzewski Jan Jason h. Junosza (1715–1788), bazylianin, unicki arcybiskup połocki i metropolita kijowski, [in:] Polski słownik biograficzny. Vol. 39, Warszawa–Kraków 1999–2000, pp. 1999–2000.
• Zubrycki D., Historyczne badania o drukarniach rusko-słowiańskich w Galicyi, Lwów 1836.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 - w pełni pozostają przy autorze.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
