Publications on War Themes in the Publishing Repertoire of the Warsaw Printing House of the Vincentian Fathers

Autor

DOI:

https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2025.939

Słowa kluczowe:

warszawska drukarnia księży misjonarzy , piśmiennictwo wojskowe , drukarstwo warszawskie , stare druki , druki urzędowe

Abstrakt

The Warsaw printing house of the Vincentian Fathers was primarily known for its publications devoted to religious and moral themes, but this was not the only area of its activity. In the publishing repertoire of this typography, one can also often find famous and essential texts on wartime themes, diverging from the primary publishing profile of the printing house in question. This article presents preliminary research findings on works dealing with broadly understood wartime themes that the Warsaw Vincentians published. The first research question aims to determine the share of these prints in the overall publishing repertoire of the press. The next issue analyzed is the role of these works in the context of the entire publishing repertoire of the Vincentian Fathers’ typography. The final question concerns the authors’ motivations for printing their works at the printing house discussed. The research was conducted primarily using the analytical-synthetic method and historical bibliology methods.

Bibliografia

Printed sources:

Bézout É., Nauka matematyki do użycia artylerii francuzkiey [...], Tom Pierwszy, zawierający w sobie fundamenta arytmetyki i jeometryi, transl. by J. Jakubowski, W Warszawie, w drukarni XX. Missyonarzow, 1781, [online] https://polona.pl/preview/b2e864da-73c1-4b31-8388-2affd843923c [dostęp 30.06.2024].

Bézout É., Nauka matematyki do użycia artylerii francuzkiey [...], Tom Drugi, zawieraiący w sobie algebrę i przystosowanie algebry do jeometryi, transl. by J. Jakubowski, W Warszawie, w drukarni XX. Missyonarzow, 1781, [online] https://polona.pl/preview/4d083cc4-372f-4747-83ef-a47d7a25725d [dostęp 30.06.2024].

Bézout É., Nauka matematyki do użycia artylerii francuzkiey [...], Tom Trzeci, zawieraiący w sobie fundamenta powszechne mechaniki i hidrostatyki poprzedzone rachunkami służącemi za wstęp do nauk fizyczno-matematycznych, transl. by J. Jakubowski, W Warszawie, w drukarni XX. Missyonarzow, 1782, [online] https://polona.pl/preview/ae5059f2-9150-4e42-9d9d-c4d41f3a29e0 [dostęp 30.06.2024].

Bézout É., Nauka matematyki do użycia artylerii francuzkiey [...], Tom Czwarty, zawieraiący w sobie przystosowania zasad powszechnych mechaniki do różnych przypadków ruchu i równowagi, transl. by J. Jakubowski, W Warszawie, w drukarni XX. Missyonarzow, 1782, [online] https://polona.pl/preview/1af08177-1a8a-412a-a355-92792c20932a [dostęp 30.06.2024].

Estreicher K., Bibliografia polska, part 3, vol. 12, Kraków 1891.

Estreicher K., Bibliografia polska, part 3, vol. 18, Kraków 1900.

Estreicher K., Bibliografia polska, part 3, vol. 19, Kraków 1903.

Estreicher K., Bibliografia polska, part 3, vol. 24, Kraków 1912.

Jakubowski J., Nauka artyleryi zebrana z naypóźnieyszych Autorów [...], Tom Pierwszy. Traktujący o prochu i armatach, W Warszawie, w Drukarni XX. Missyonarzów, 1781, [online] https://polona.pl/preview/421b3fff-6b72-4bea-954b-fedc115bcea1 [dostęp 30.06.2024].

Jakubowski J., Nauka artyleryi zebrana z naypóźnieyszych Autorów [...], Tom Drugi. Traktuiący o moździerach, granatnikach, szturmakach, podkopach, tudzież o woiennem użyciu prochu [...], W Warszawie, w Drukarni XX. Missyonarzów, 1781, [online] https://polona.pl/preview/07cc568d-14a8-4642-9bb2-cf34e57d0001 [dostęp 30.06.2024].

Jakubowski J., Nauka artyleryi zebrana z naypóźnieyszych Autorów [...], Tom Trzeci. Traktuiący o różnych sprzętach i silniach woiennych [...], W Warszawie, w Drukarni XX. Missyonarzów, 1783, [online] https://polona.pl/preview/775b73a5-3eb4-4dac-9441-265a00ce71a4 [dostęp 30.06.2024].

Kinsky F., Elementarz służby wojskowej, transl. by A.F. Bruehl, W Warszawie: w Drukarni XX. Missionarzów, 1787, [online] https://polona.pl/preview/7e3e2683-8460-498e-bd4d-68bad9d8db4b [dostęp 30.06.2024].

Pobor generalny na powiększenie woyska Oboyga Narodow, [Warszawa, Drukarnia Misjonarzy], 1789, [online] https://polona.pl/item-view/77d156dc-631f-4c44-91f4-3034e1d269ea?page=5 [dostęp 30.06.2024].

Privilegia Typographica Polonorum. Polskie przywileje drukarskie 1493–1793, elab. by M. Juda, Lublin 2010.

Summaryusz Ofiar przez dobrowolne Subskrypcye na pierwsze potrzeby Woyska obiecanych i danych a Die 8 9bris 1788 Roku, [Warszawa] w Drukarni XX Missyonarzów, [1788], [online] https://polona.pl/item-view/829020e8-528e-40ff-94af-770f5245093a?page=4 [dostęp 30.06.2024].

Summaryusz Drugi Czyli dalszy ciąg Ofiar przez dobrowolne Subskrypcye na pierwsze potrzeby Woyska obiecanych i danych, [Warszawa] w Drukarni Missyonarzow, [1788], [online] https://polona.pl/item-view/53530d6d-0055-4ed4-bf91-ad5960cf95f5?page=0 [dostęp 30.06.2024].

Summaryusz czwarty czyli dalszy ciąg Ofiar przez dobrowolne Subskrypcye na pierwsze potrzeby Woyska obiecanych i danych, [Warszawa] w Drukarni XX. Missyonarzow, [1789], [online] https://polona.pl/item-view/6f44ec5c-b68f-45ee-afeb-a64d2d7deac4?page=4 [dostęp 30.06.2024].

Summaryusz szosty czyli dalszy ciąg ofiar przez dobrowolne subskrypcye na pierwsze potrzeby woyska, [Warszawa] w Drukarni XX. Missyonarzow, [1789], [online] https://polona.pl/item-view/e08ca27b-28f3-47c8-a7ec-e01987aff67c?page=0 [dostęp 30.06.2024].

Summaryusz siodm y czyli dalszy Ciąg Ofiar przez dobrowolne Subskrypcye na pierwsze Potrzeby Woyska, [Warszawa w Drukarni XX. Missyonarzow, 1789], [online] https://dlibra.kul.pl/dlibra/doccontent?id=18388 [dostęp 30.06.2024].

References:

Buchwald-Pelcowa P., Drukowi owniśmy oświecenie naszego wieku... Rola książki w drodze ku Oświeceniu, Warszawa 2003.

Chełmno, [in:] Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, vol. 4, elab. by A. Kawecka-Gryczowa, K. Korotajowa, Wrocław – Warszawa – Kraków 1962, pp. 60–62.

Etat, [in:] Encyklopedia wojskowa, vol. 2, ed. by O. Laskowski, Warszawa 1932, p. 555.

Gach P.P., Kasaty zakonów na ziemia dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773–1914, Lublin 1984.

Grodzicki Faustyn Ignacy, [in:] L. Grzebień, Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, Kraków 2004, p. 197.

Hniłko A., Brühl Alojzy Fryderyk (1739–1793), [in:] PSB, vol. 3, Kraków 1937, pp. 13–16.

Komput, [in:] Encyklopedia wojskowa, vol. 4, ed. O. Laskowski, Warszawa 1934, p. 409.

Krauze-Karpińska J., Uzupełnienia do Bibliografii polskiej Estreichera na podstawie rękopiśmiennej księgi wpływów i wydatków warszawskiej Drukarni Misjonarzy, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2006, vol. 37/38, pp. 152–218.

Krauze-Karpińska J., Warszawska drukarnia księży misjonarzy (1790–1796), Warszawa 2020.

Libera Z., Życie literackie w Warszawie w czasach Stanisława Augusta, Warszawa 1971.

Misjonarze Warszawa, [in:] Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, vol. 3 part 2, ed. by K. Korotajowa, J. Krauze-Karpińska, Warszawa 2001, pp. 203–214.

Mitzler de Kolof Wawrzyniec, [in]: Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, vol. 3 part 2, ed. by K. Korotajowa, J. Krauze-Karpińska, Warzsawa 2001, pp. 215–223.

Pachoński J., Kąsinowski Florian Stanisław h. Nałęcz (1764–1828), [in:] PSB, vol. 12, Wrocław – Warszawa – Kraków, 1966–1967, p. 305.

Pietrzkiewicz D., Książki z warszawskiej drukarni Księży Misjonarzy w ogłoszeniach prasowych (1780–1792), “Analecta. Studia i materiały z dziejów nauki” 2003, vol. 12, no. 1–2, pp. 203–234.

Pingree D., Bézout Étienne, [in:] Dictionary of scientific biography, vol. 2, New York 1970, pp. 111–115.

Poplatek J., Grodzicki Faustyn (ur. 1709), [in]: PSB, vol. 8, Wrocław – Kraków – Warszawa 1959–1960, p. 614.

Puchowski K., Szybiński Gabriel, w zakonie Dominik (1730–1799), [in:] PSB, vol. 49, Warszawa – Kraków 2013–2014, pp. 516–518.

Rospond S., Misjonarze św. Wincentego à Paulo, [in:] Encyklopedia Katolicka, vol. 12, Lublin 2008, pp. 1250–1252.

Schletz A., Skrzyński S., Jakubowski Józef h. Topór (1743–1814), [in:] PSB, vol. 10, Wrocław – Warszawa – Kraków 1962, pp. 386–388.

Sułek Z., Wojskowość polska w latach 1764–1794, [in:] Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864, vol. 2, ed. by J. Sikorski, Warszawa 1966, pp. 174–267.

Szczepaniec J., Obowiązkowy egzemplarz biblioteczny w Polsce w drugiej połowie XVIII w., “Rocznik Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” 1957, vol. V, pp. 381–390.

Szwejkowska H., Książka drukowana XV–XVIII wieku. Zarys historyczny, Wrocław 1987.

Wachułka A., Kruger Oswald (ok. 1598–1655), [in:] PSB, vol. 15, pp. 450–451.

Wanat B.J., Drukarnia Karmelu fortecy Najświętszej Maryi Panny w Berdyczowie. Działalność wydawnicza i poligraficzna Karmelitów Bosych w Berdyczowie na Ukrainie, Cracow 2002.

Warszawa, [in:] Bibliografia literatury polskiej Nowy Korbut, vol. 4: Oświecenie. Hasła ogólne, rzeczowe i osobowe A–H, ed. by T. Mikulski, Warszawa 1966, pp. 117–120.

Warszawa, [in:] Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, ed. by L. Grzebień, Kraków 1996, pp. 719–722.

Warsaw, [in:] Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, vol. 3 part 2, ed. by K. Korotajowa, J. Krauze-Karpińska, Warszawa 2001, pp. 367–372.

Wyszczelski L., Teorie wojenne i ich twórcy na przestrzeni dziejów. Myśl wojskowa od powstania do końca lat osiemdziesiątych XX wieku, Warszawa 2009.

Zieliński M., Chełmno civitas totuis Prussiae metropolis XVI–XVIII w, Bydgoszcz 2007.

Zych-Kwiatkowska A., Piotr Dufour, drukarz warszawski doby Oświecenia – działalność zawodowa i społeczna “Podkarpackie Studia Biblioteczne” 2015, no. 4, pp. 6–15.

Zakony męskie w Polsce w 1772 r., ed. by L. Bieńkowski, J. Kłoczkowski, Z. Sułowski, Lublin 1972.

Żbikowska-Migoń A., Książka naukowa w produkcji typograficznej polskiego Oświecenia, [in:] Dawna książka i kultura. Materiały międzynarodowej sesji naukowej z okazji pięćsetlecia sztuki drukarskiej w Polsce, ed. by S. Grzeszczuk, A. Kawecka-Gryczowa, Wrocław 1975.

Netography:

Kinsky von Wchinitz und Tettau, Franz Joseph Graf, [in:] S. Digby, L. Kudrna, Bibliographical Dictionary of all Austrian Generals during the French Revolutionary and Napoleonic Wars 1792–1815, [online] https://www.napoleon-series.org/research/biographies/Austria/AustrianGenerals/c_AustrianGeneralsK.html#K30 [accessed 27.06.2024].

Pobrania

Opublikowane

2025-09-29

Numer

Dział

Artykuły