Dzieje księgozbioru klasztoru Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny (Wizytek) w Warszawie do 1887 roku

Abstrakt

Artykuł w syntetycznym ujęciu przedstawia dzieje księgozbioru warszawskiego klasztoru sióstr wizytek od czasu ich założenia (1654) po rok 1887. Autorka przeprowadziła analizy zachowanych inwentarzy bibliotecznych i na ich podstawie oszacowała wielkość biblioteki oraz tematykę zbiorów. Wizytki wykorzystywał księgozbiór nie tylko do lektury uzupełniającej medytacje i modlitwy, ale również do celów edukacyjnych i pedagogicznych (prowadziły szkołę dla dziewcząt) oraz wydawniczych. Najstarszy zachowany inwentarz z 1703 r. wymienia 749 dzieł w 1289 tomach. Natomiast w inwentarzu z 1887 r. widnieje 1722 tomów. Autorka ustaliła, że w XVIII w. księgozbiór warszawskich wizytek, na tle kolekcji innych żeńskich zgromadzeń, był pokaźny. Przeważały w nim książki religijne, w mniejszości pozostawały podręczniki do arytmetyki, botaniki, opisy niektórych krajów, słowniki językowe, dzieła o polskich królach (np. Zygmuncie III czy Janie Sobieskim), zbiory poezji – wykorzystywane do popisów uczennic na zakończenie roku. Dopiero w XIX w. (w oparciu o inwentarz z 1864 r.) księgozbiór był uzupełniany pozycjami wykorzystywanymi w żeńskich szkołach średnich.