Warszawskie druki muzyczne w spuściźnie śpiewaczki Haliny Mickiewiczówny (1923–2001). Cz. 1: Wydawcy, repertuar muzyczny oraz znaczenie księgozbioru. Katalog nut

Autor

DOI:

https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2025.913

Słowa kluczowe:

Halina Mickiewiczówna (1923–2001), księgozbiory muzyczne, warszawscy wydawcy i drukarze, katalogi muzyczne

Abstrakt

Artykuł stanowi pierwszą część wyników szczegółowych badań nad varsavianami muzycznymi pochodzącymi ze spuścizny śpiewaczki Haliny Mickiewiczówny (1923–2001). Obejmuje rozważania historyczno-bibliologiczne, takie jak ustalenie datacji druków oraz informacji o ich wytwórcach – wydawcach i drukarniach, a także muzykologiczne – omówienie repertuaru wydawniczego i jego recepcji w działalności warszawskich wydawców. Celem artykułu jest przede wszystkim udowodnienie, że kolekcja śpiewaczki stanowi reprezentatywny wycinek warszawskiej produkcji nutowej okresu przedwojennego, międzywojennego i powojennego, a jego zawartość dokumentuje popularność w tych czasach takiego gatunku muzycznego jak pieśń solowa oraz ulubionych przez publiczność i samą Maestrę fragmentów operowych. Artykuł wieńczy katalog omówionych muzykaliów.

Bibliografia

Bibliografia

Źródła nutowe niewymienione w katalogu H. Mickiewiczówny

• Campana F., Powiedz, że kochasz = Dimmi che m’ami : duet na sopran i tenor lub na dwa soprany, Warszawa: „Lira Polska”, [nie po 1926] (Warszawa: Lit. J. F. Konarzewski i J. Mękarski ; Druk Tytus Talikowski). 7, [1] strona ; 34 cm. (Tęsknoty, Dumki i Pieśni, Które Się Nie Starzeją ; 21). Znak wyd. L. 222 P.

• Gibs J., Górą baby : one-step, słowa Inwałdzkiego ; muz. Joe Gibs. Warszawa: Wydawnictwo „Lira Polska”, copyright 1926 (Warszawa: Lit. J. Konarzewski i J. Mękarski). 5, [1] strona : ilustracje kolorowe ; 35 cm.

• Karasiński Z., Jeszcze jeden raz : najnowsze tango z teatru „Morskie Oko”, Warszawa: M. Arct, 1933 (Sztych. J. Rynczak : Lit[ogr.] „Fletnia”).

• Kwieciński T., Nowa wiosna : walc angielski, słowa E. Żytomirskiego, Warszawa: Wydawnictwo Eugeniusza Kuthana, 1949 [w:] Biblioteka Polskiej Piosenki, [online] https://bibliotekapiosenki.pl/publikacje/Kwiecinski_Tadeusz_Nowa_wiosna_walc_angielski_(Na_fortepian) [dostęp 20.3.2024].

• Lachman W., Sztandary polskie w Kremlu = Les etendards polonais au Kremlin : chór mieszany, muzyka Wacław Lachman ; słowa M. Romanowskiego. Warszawa ;

Kijów: Leon Idzikowski ; Warszawa: Lira Polska, 1923. 5 stron ; 27 cm. Znak wyd. W. 127 M.

• Lotar E., W mrok spowita drzemie puszta : tango-czardasz, słowa i muzyka Eugeniusz Lotar, Katowice: Wydawnictwo „Universum”, cop. 1947, [online] https://www.abebooks.com/servlet/BookDetailsPL?bi=4853606518&searchurl=n%3D200000135%26sortby%3D17%26tn%3Dtango&cm_sp=snippet-_-srp1-_-title17 [dostęp 1.4.2024].

• Markowski J., Marsz Mokotowa : pieśń powstańców Warszawy z 1944 r., Warszawa: J. Rynczak, cop. 1948 (W-wa, Stalowa 26: Lit. St. Rynczak).

• Nasze piosenki : 20 piosenek dla dzieci i młodzieży. Cz. 2, wybór Stefan Śledziński, Warszawa: Wydawnictwo Muzyczne Agencji Autorskiej, 1977.

• Niziński E., Twe łzy : tango, muzyka: E. Nizińskiego ; słowa: L. Ziółka, Katowice: Wydawnictwo „Universum”, [1946], [online] https://wankosmos.pl/twe-lzytango-zioleknizinski-1946,5,pl,168,1,5002.html [dostęp 1.4.2024].

• Oberfeld K., Nimba : tango : piosenka kabaretowa, słowa Ludomira Skórewicza ; muzyka Kazimierza Oberfelda, Warszawa: Wydawnictwo „Lira Polska” ; Warszawa [i pozostałe]: składy główne Gebethner i Wolff, copyright 1925 (Warszawa: Lit. J. F. Konarzewski i J. Mękarski : sztych. K. Drzewiecki). 5, [1] strona ; 34 cm.

• Ochorowicz M., Zakopane : foxtrot, Warszawa ; Kraków: Wydawnictwo E. Kuthana, 1949 [w:] Biblioteka Polskiej Piosenki, [online] https://bibliotekapiosenki.pl/publikacje/Zak_Czeslaw_Zakopane_fox-trot [dostęp 20.3.2024].

• Sygietyński T., Szesnaście piosenek Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca Mazowsze : na głos i fortepian, Warszawa: „Czytelnik”, 1952.

• Śpiewnik pieśni górniczych, zebrał Adolf Dygacz; kartę tytułową oraz ilustrację wykonał Mieczysław Serwin-Oracki; nuty wykonał Władysław Lewandowski, Stalinogród: Wydawnictwo „Śląsk”, 1956 (Bytom: Drukarnia Techniczna) [w:] Biblioteka Polskiej Piosenki, [online] https://bibliotekapiosenki.pl/publikacje/Dygacz_Adolf_Spiewnik_piesni_gorniczych [dostęp 1.4.2024].

• Wars H., Jak pani się ten pan podoba? : fox-trot, Warszawa: F. Grąbczewski, copyright 1928 (Warszawa : Wydawnictwo Muzyczne „Lira Polska” (litografia) ; St. Rynczak (pisał)). [w:] Biblioteka Polskiej Piosenki, [online] https://bibliotekapiosenki.pl/publikacje/Wars_Henryk_Jak_pani_sie_ten_pan_podoba_fox-trot_(wyd_F_Grabczewski) [dostęp 14.1.2025].

• Zugariew M., List bez odpowiedzi : tango, słowa Lipski – Szlengel, Warszawa: Wydawnictwo Synkopa, cop. 1936.

Źródła pozostałe:

• „Psyche. Dwutygodnik ilustrowany poświęcony badaniom zjawisk psychicznych”, red. i wyd. Kazimierz Kuszell, druk Rogowicz i S-ka, Warszawa 1912, [online] http://www.tradycjaezoteryczna.ug.edu.pl/node/586 [dostęp 17.10.2023].

• „Rocznik polskiego przemysłu i handlu” 1938, R. 6, poz. 13326.

• „Urzędowy Wykaz Druków Nieperjodycznych Wydanych na Terenie Rzeczypospolitej Polskiej” R. 2, nr 4 (9 lutego 1929).

• Archiwum Akt Nowych, Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego w Warszawie: Drukarnia nr 3 Spółdzielni Wydawniczo-Oświatowej „Czytelnik” w Krakowie. Paszport techniczno-produkcyjny za 1951 r. jednostka 2/274/0/55/10899, [online] https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/15699197 [dostęp 18.10.2023].

• Biuletyn Związku Autorów, Kompozytorów i Wydawców 1918-1948, Warszawa 1948.

• Katalog wydawnictw : lipiec 1948, Warszawa: Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa „Czytelnik”, [1948] [w:] Polona.pl [online] https://polona.pl/preview/e92bf15e-6d17-4961-8271-456ea3bca76a [dostęp 16.03.2024].

• Katalog wydawnictw własnych i komisów, Łódź: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, [1946] (Łódź : Druk. „Książka”), [w:] Polona.pl [online] https://polona.pl/preview/ca04b82d-8c45-4c74-b0e4-59af7d0168cf [dostęp 16.03.2024]

• Katalog Wydawnictwa Eugeniusza Kuthana, Warszawa – Kraków, Warszawa: Wydawnictwo E. Kuthana, druk. 1948 [w:] Polona.pl, [online] https://polona.pl/preview/c01fab23-04e8-4195-8924-fd04e889a28d [dostęp 19.10.2023].

• Magnetofon „Melodia” : instrukcja serwisowa, Warszawa: Zakłady Radiowe im. Marcina Kasprzaka, 1961 (Warszawa: Przedsiębiorstwo Usług Reklamowych „Reklama”).

• Księgarnia S. Arcta poleca między innymi następujące książki i nuty, Warszawa: Księgarnia S. Arcta, 1947 (Warszawa: Druk. Chłopska Spółdz. Wyd.).

• Pamiętnik 50-letniej działalności Związku Zawodowego Pracowników Handlowych Przemysłowych i Biurowych Rzeczypospolitej Polskiej, poprzednio Towarzystwa Wzaj. Pomocy Pracowników Handlowych i Przemysłowych m. Warszawy 1884–1934, Warszawa 1934.

• Paweł Buczyński (1953–2015) [w:] Warszawskie Spotkania Muzyczne, [online] https://wsm.art.pl/?page_id=6325 [dostęp 23.10.2023].

• Uchwała Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1948 roku w sprawie połączenia Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa”, Spółdzielni Wydawniczej „Książka” i Spółdzielni Wydawniczej „Wiedza”, „Monitor Polski” 1948, nr 79, poz. 696, [online] https://tinyurl.com/yc3sbmf9 [dostęp 18.10.2023].

• Witold Kalicki „Defilada”, 1948 r. [w:] Galeria Żak, sztuka i antyki, [online] https://galeriazak.pl/pl/p/Witold-Kalicki-%E2%80%9EDefilada%2C-1948-r./3748 [dostęp 20.03.2024].

• Zakład Litograficzny – Stanisław Rynczak, Warszawa. Orzeczenie, protokoły z załącznikami [w:] AAN, Ministerstwo Finansów w Warszawie, sygn. 2/318/0/23.10/26/4086.

Opracowania:

• Bibliografia Polska 1901–1939. T. 3, Bol–Ce, pod red. J. Wilgat, B. Dobrzyńskiej i I. Olszewskiej, Warszawa 1993.

• Fuksiewicz M., Kuthan Eugeniusz [w:] Słownik pracowników książki polskiej. Suplement, pod red. I. Treichel, Warszawa 1986, s. 116.

• Gajewski S., Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich w Królestwie Polskim, „Roczniki Humanistyczne” 1982, T. 30, zesz. 2, s. 103–130.

• Gawęcka K.I., Halina Mickiewiczówna. Ciepło głosu i serca, Gdańsk 2022.

• Kłossowski A., Tradycje polskich organizacji księgarskich, Warszawa 1984.

• Pawłowski E., Książka Adresowa Zakładów Graficznych w Rzeczypospolitej Polskiej zawierająca szczegółowe informacje o wszystkich drukarniach i ich specjalnościach wytwórczych, Poznań 1926.

• Pieczątkowski F., [Arct] Stanisław Jan [w:] Słownik pracowników książki polskiej, pod red. I. Treichel, Warszawa 1972, s. 17.

• Pokorna-Ignatowicz K., Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa–Książka–Ruch” w polskim systemie medialnym, Kraków 2016.

• Prokopowicz M., Spóz A., Pigła W., Biblioteki i zbiory muzyczne w Polsce. Przewodnik, Warszawa 1998.

• Sitarz A., W cieniu Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. O kilku polskich wydawnictwach prywatnych działających w dziedzinie muzyki po II wojnie światowej do początku lat pięćdziesiątych [w:] Muzykolog wobec świadectw źródłowych i dokumentów. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Piotrowi Poźniakowi w 70. rocznicę urodzin, red. Z. Dobrzańska-Fabiańska, Kraków 2009, s. 335–351.

• Słownik muzyków polskich. T. 1: A–Ł, red. J.M. Chomiński, Kraków 1964.

• Staśko-Mazur K., Oprawa graficzna piosenek popularnych Władysława Szpilmana jako świadectwo praktyk artystyczno-wydawniczych i przemian w projektowaniu okładek, Prace Kulturoznawcze 25, nr 2/2021, s. 33–65.

• Ścibisz-Borecka J., Trzy pokolenia, praca dyplomowa napisana pod kierunkiem wykł. H. Mickiewicz, Gdańsk 1976.

• Walkusz M., Warszawskie druki muzyczne wydane w latach 1875–1918, przechowywane w gdańskich bibliotekach, rozprawa doktorska przygotowana pod kierunkiem dr hab. Jacka Puchalskiego, Warszawa 2019.

• Wy-twórcy książek. Historia społeczności wydawniczej w czasach PRL-u, pod red. J. Mrowczyka, Kraków 2023.

Strony internetowe:

• Antykwariat Warszawa, [online] https://antykwariatwaw.pl/producent/spoldzielnia-wydawnicza-ksiazka [dostęp 18.10.2023].

• Benedykt Konowalski, [online] https://zaiks.org.pl/artykuly/2021/styczen/benedykt-konowalski [dostęp 23.10.2023].

• Historia Narodowego Centrum Kultury, [online] https://www.nck.pl/instytucja/o-nck [dostęp 23.10.2023].

• Hoesick [w:] International Music Score Library Project, [online] https://imslp.org/wiki/Hoesick [dostęp 22.03.2024].

• Joachim Olkuśnik [w:] Culture.pl, [online] https://culture.pl/pl/tworca/joachim-olkusnik [dostęp 15.1.2025].

• Książka i Wiedza, [online] http://kiw.com.pl/ [dostęp 18.10.2023].

• Léon Idzikowski, Plate Numbers [w:] IMSLP, [online] https://imslp.org/wiki/L%C3%A9on_Idzikowski [dostęp 17.04.2024].

• Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego, [online] https://www.muzeumkarykatury.pl/index.php/pl/o-muzeum/eryk-lipinski [dostęp 20.03.2024].

• festiwalu [w:] Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari, [online] https://adasari.pl/o-festiwalu [dostęp 24.10.2023].

• Ricordi [w:] IMSLP, Plate numbers, [online] https://imslp.org/wiki/Ricordi [dostęp 01.04.2024].

• Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” [w:] Culture.pl, [online] https://culture.pl/pl/miejsce/spoldzielnia-wydawnicza-czytelnik [dostęp 18.10.2023].

• Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”: O nas, [online] https://czytelnik.pl/pl/i/O-nas/8 [dostęp 18.10.2023].

• Synkopa – Klub Miłośników Piosenki (czasopismo) [w:] Polski big-beat i nie tylko, [online] https://polskibigbitinietylko.blogspot.com/2022/07/synkopa-klub-miosnikow-piosenki.html [dostęp 19.03.2024].

• Tamka, [online] https://www.warszawskiedrukarnie.pl/?page_id=411 [dostęp 16.3.2024].

• Władysław Lewandowski [w:] Encyklopedia Teatru Polskiego, [online] https://encyklopediateatru.pl/osoby/46751/wladyslaw-lewandowski [dostęp 01.04.2024].

• Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe Spółka z o.o. [w:] Encyklopedia PWN, [online] https://tinyurl.com/4xufxbft [dostęp 18.10.2023].

Pobrania

Opublikowane

2025-03-31

Numer

Dział

Artykuły