“Christian Things” in the book collection of the Society of History and Antiquity of Pomerania and the German State Archives in Szczecin
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2019.160Keywords:
library of the State Archives in Szczecin – early printed books – religious literature –SzczecinAbstract
In 1824, the Society for the History and Antiquity of Pomerania (Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde) was established in Szczecin. It united, among others, scholars who conducted scientific research and published source editions. In the period of its many years of activity, the Society has accumulated rich collections that included monuments of material culture and a collection of books. In 1856, after the conclusion of the contract with the provincial archives in Szczecin (Königliche Provinzial-Archivs zu Stettin), the Society’s library was moved to this archives. The book collections of both institutions have inherited the library of today’s National Archives in Szczecin. We are talking about preserved collections, a significant part of them was dispersed during and after the World War II. This article presents selected examples of religious literature, focusing on editions published in the period from the fifteenth century to the first half of the twentieth century.
References
Archiwalia
• Archiwum Państwowe w Szczecinie – Zespół PTHA: Alphabetischer Catalog der Druckschriften in den Bibliotheken der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altherthumskunde zu Stettin: 1850-1900, sygn. 189. – Zespół Archiwum Państwowe w Szczecinie/Staatsarchiv: Catalog der Bibliothek der Koenigliche Staatsarchivs zu Stettin, sygn. 1797. Katalog der in Besitz der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde befindlichen Bibliothek, sygn. 1869. Katalog der in Besitz der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altherthumskunde befindlichen Bibliothek, Pomerania, sygn. 1866. Katalog der Bibliothek der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde, sygn. 1590. – Zespół Gimnazjum Mariackie w Szczecinie: sygn. 1480.
Opracowania
• Altenburg O., Hugo Lemcke. Ein Leben der Arbeit und des Erfolges, Stettin 1935.
• Am 20. März war der 100. Geburtstag des Stettiner Bürgers Heinrich Stoltings, „Unser Pommerland” 1913/1914, Nr. 8, s. 258.
• Bednarska-Ruszajowa K., Uczyć – bawić – wychowywać. Książka i jej funkcja społeczna w Polsce w okresie Oświecenia, Kraków 2004.
• Dittmar C., Über den Liederdichter Johann Möller, den Gründer der Gottsingenden Gesellschaft zu Greifenberg i. P., Greifswald 1904.
• Filipiak M., Biblia jako tekst religijny i kulturowy, Lublin 1993.
• Frantz W., Książek powijanie. Philobibliońska suita, Kraków 1978.
• Głowacka E., Tondel J., Cenne i rzadkie egzemplarze książki religijnej znajdujące się w zbiorach starych druków Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Cz. 1, [w:] Studia o działalności i zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Cz. 3, [red. nauk. B. Ryszewski], Toruń 1986, s. 161-179.
• Gut P., Gryfice w 2. połowie XVII i w XVIII wieku (1653-1806), [w:] Gryfice. Dzieje miasta. Praca zbiorowa, pod red. T. Białeckiego, Szczecin 2013, s. 121-158.
• Gwiazdowska E., Szczeciński kupiec Heinrich Stolting jako mecenas, kolekcjoner i grafik, [w:] Kultura i sztuka Szczecina w latach 1800-1945. Materiały seminarium Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki 16-17 X 1998, [red. zesp. M. Glińska i in.], Szczecin 1999, s. 187-196.
• Kamieńska A., Książka nad książkami, Warszawa 1988.
• Katalog inkunabułów Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, oprac. A. Michalska i A. Łojko, Szczecin 2016.
• Kosman J., Towarzystwo Historii i Starożytności Pomorza (Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde) i jego biblioteka w kręgu zainteresowań słowiańskich i kaszubskich, [w:] Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza. T. 3, red. A. Iwanowska, M. Klinkosz, Z. Lica, Gdańsk 2016, s. 281-298.
• Kubisch E., Pfarrer Joseph Niesert in Velen. Ein münsterländisches Gelehrten- und Sammlerleben der Spätromantik, „Westfälische Zeitschrift – Zeitschrift für Vaterländische Geschichte und Altertumskunde” 1967, Bd. 117, s. 3-48.
• Lelewel J., Bibliograficznych ksiąg dwoje, w których rozebrane i pomnożone zostały dwa dzieła Jerzego Samuela Bandtke Historia drukarń krakowskich – tudzież Historia Biblioteki Uniw. Jagiell. w Krakowie a przydany katalog inkunabułów polskich. T. 2, Wilno 1826.
• Die Liedertafeln, „Allgemeine Musikalische Zeitung”1832, Nr. 43, szp.716-717.
• Legenden. Von Ludwig Theoboul Kosegarten. 2 Bände, Berlin 1804, „Der Freimüthige oder Ernst und Scherz” 1804, nr 103, s. 409-411.
• Maier E., Prof. Dr. Alfred Haas-Leben und Werk, „Baltische Studien”, NF 88, 2002, s. 122-128.
• Mandziuk J., Księgozbiór przy Kościele św. Jakuba w Nysie (Analiza zawartości), „Roczniki Biblioteczne” 1976, nr 3-4, s. 579-660.
• Misiurek J., Złoty okres niemieckiej mistyki, Lublin 1992.
• Moderow H., Die Evangelischen Geistlichen Pommerns von der Reformation bis zur Gegenwart. 1. Th., Stettin 1903.
• Oelrichs J.C.C., Entwurf einer Bibliothek zur Geschichte der Gelahrheit in Pommern, Alten Stettin 1765.
• Pomeranica XVIII wieku w zbiorach biblioteki Archiwum Państwowego w Szczecinie. Katalog, oprac. J. Kosman, Szczecin 2016.
• Pomeranica XVI i XVII wieku w zbiorach biblioteki Archiwum Państwowego w Szczecinie. Katalog, oprac. J. Kosman, Szczecin 2013.
• Rave W., Das Stammbuch des Georg Rave, [online] www.familie-rave.de [dostęp 8.06.2018].
• Riemann H., Geschichte der Stadt Greifenberg in Pommern, Greifenberg i. P. 1862.
• Siebenundvierzigster Jahresbericht der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde. 1. April 1884 bis 1. April 1885, „Baltische Studien” 1885, Jg. 35, s. 374-422.
• Stare druki XV-XVII wieku w zbiorach biblioteki Archiwum Państwowego w Szczecinie. Katalog, oprac. J. Kosman, Szczecin 2017.
• Statut der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde. Beschlossen am 5. Mai 1885. Landesherrlich bestätigt am 7. April 1886, Stettin 1888.
• Strutyńska M., Dawne Biblie w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Rękopisy, stare druki. Wystawa zorganizowana z okazji 350-lecia Colloquium Charitativum, Toruń 13-27. 10. 1995, Toruń 1995.
• Szukała M., Powstanie i działalność Towarzystwa Historii i Starożytności Pomorza w Szczecinie w latach 1824-1918. Z dziejów pomorskiej nauki i kultury XIX i początku XX wieku, Szczecin 2000.
• Szultka Z., Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde in Stettin a kwestia początków badań nad Słowiańszczyzną i kaszubszczyzną, [w:] VI Konferencja Kaszubsko-Pomorska pt. Rozwój nazewnictwa lokalnego na Pomorzu Zachodnim. Pomorska toponomastyka i onomastyka na przestrzeni dziejów. Materiały z konferencji, Darłowo, 8-9 września 2000, pod. red. W. Łysiaka, Poznań 2001, s. 153-173.
• Tauler J., Kazania, tł. W. Szymona, Poznań 1985.
• Wiara jak serce ze spiżu. Skarby kościoła Pokoju w Świdnicy, pod red. P. Oszczanowskiego, Świdnica 2012.
• Archiwum Państwowe w Szczecinie – Zespół PTHA: Alphabetischer Catalog der Druckschriften in den Bibliotheken der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altherthumskunde zu Stettin: 1850-1900, sygn. 189. – Zespół Archiwum Państwowe w Szczecinie/Staatsarchiv: Catalog der Bibliothek der Koenigliche Staatsarchivs zu Stettin, sygn. 1797. Katalog der in Besitz der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde befindlichen Bibliothek, sygn. 1869. Katalog der in Besitz der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altherthumskunde befindlichen Bibliothek, Pomerania, sygn. 1866. Katalog der Bibliothek der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde, sygn. 1590. – Zespół Gimnazjum Mariackie w Szczecinie: sygn. 1480.
Opracowania
• Altenburg O., Hugo Lemcke. Ein Leben der Arbeit und des Erfolges, Stettin 1935.
• Am 20. März war der 100. Geburtstag des Stettiner Bürgers Heinrich Stoltings, „Unser Pommerland” 1913/1914, Nr. 8, s. 258.
• Bednarska-Ruszajowa K., Uczyć – bawić – wychowywać. Książka i jej funkcja społeczna w Polsce w okresie Oświecenia, Kraków 2004.
• Dittmar C., Über den Liederdichter Johann Möller, den Gründer der Gottsingenden Gesellschaft zu Greifenberg i. P., Greifswald 1904.
• Filipiak M., Biblia jako tekst religijny i kulturowy, Lublin 1993.
• Frantz W., Książek powijanie. Philobibliońska suita, Kraków 1978.
• Głowacka E., Tondel J., Cenne i rzadkie egzemplarze książki religijnej znajdujące się w zbiorach starych druków Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Cz. 1, [w:] Studia o działalności i zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Cz. 3, [red. nauk. B. Ryszewski], Toruń 1986, s. 161-179.
• Gut P., Gryfice w 2. połowie XVII i w XVIII wieku (1653-1806), [w:] Gryfice. Dzieje miasta. Praca zbiorowa, pod red. T. Białeckiego, Szczecin 2013, s. 121-158.
• Gwiazdowska E., Szczeciński kupiec Heinrich Stolting jako mecenas, kolekcjoner i grafik, [w:] Kultura i sztuka Szczecina w latach 1800-1945. Materiały seminarium Oddziału Szczecińskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki 16-17 X 1998, [red. zesp. M. Glińska i in.], Szczecin 1999, s. 187-196.
• Kamieńska A., Książka nad książkami, Warszawa 1988.
• Katalog inkunabułów Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, oprac. A. Michalska i A. Łojko, Szczecin 2016.
• Kosman J., Towarzystwo Historii i Starożytności Pomorza (Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde) i jego biblioteka w kręgu zainteresowań słowiańskich i kaszubskich, [w:] Językowy, literacki i kulturowy obraz Pomorza. T. 3, red. A. Iwanowska, M. Klinkosz, Z. Lica, Gdańsk 2016, s. 281-298.
• Kubisch E., Pfarrer Joseph Niesert in Velen. Ein münsterländisches Gelehrten- und Sammlerleben der Spätromantik, „Westfälische Zeitschrift – Zeitschrift für Vaterländische Geschichte und Altertumskunde” 1967, Bd. 117, s. 3-48.
• Lelewel J., Bibliograficznych ksiąg dwoje, w których rozebrane i pomnożone zostały dwa dzieła Jerzego Samuela Bandtke Historia drukarń krakowskich – tudzież Historia Biblioteki Uniw. Jagiell. w Krakowie a przydany katalog inkunabułów polskich. T. 2, Wilno 1826.
• Die Liedertafeln, „Allgemeine Musikalische Zeitung”1832, Nr. 43, szp.716-717.
• Legenden. Von Ludwig Theoboul Kosegarten. 2 Bände, Berlin 1804, „Der Freimüthige oder Ernst und Scherz” 1804, nr 103, s. 409-411.
• Maier E., Prof. Dr. Alfred Haas-Leben und Werk, „Baltische Studien”, NF 88, 2002, s. 122-128.
• Mandziuk J., Księgozbiór przy Kościele św. Jakuba w Nysie (Analiza zawartości), „Roczniki Biblioteczne” 1976, nr 3-4, s. 579-660.
• Misiurek J., Złoty okres niemieckiej mistyki, Lublin 1992.
• Moderow H., Die Evangelischen Geistlichen Pommerns von der Reformation bis zur Gegenwart. 1. Th., Stettin 1903.
• Oelrichs J.C.C., Entwurf einer Bibliothek zur Geschichte der Gelahrheit in Pommern, Alten Stettin 1765.
• Pomeranica XVIII wieku w zbiorach biblioteki Archiwum Państwowego w Szczecinie. Katalog, oprac. J. Kosman, Szczecin 2016.
• Pomeranica XVI i XVII wieku w zbiorach biblioteki Archiwum Państwowego w Szczecinie. Katalog, oprac. J. Kosman, Szczecin 2013.
• Rave W., Das Stammbuch des Georg Rave, [online] www.familie-rave.de [dostęp 8.06.2018].
• Riemann H., Geschichte der Stadt Greifenberg in Pommern, Greifenberg i. P. 1862.
• Siebenundvierzigster Jahresbericht der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde. 1. April 1884 bis 1. April 1885, „Baltische Studien” 1885, Jg. 35, s. 374-422.
• Stare druki XV-XVII wieku w zbiorach biblioteki Archiwum Państwowego w Szczecinie. Katalog, oprac. J. Kosman, Szczecin 2017.
• Statut der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde. Beschlossen am 5. Mai 1885. Landesherrlich bestätigt am 7. April 1886, Stettin 1888.
• Strutyńska M., Dawne Biblie w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Rękopisy, stare druki. Wystawa zorganizowana z okazji 350-lecia Colloquium Charitativum, Toruń 13-27. 10. 1995, Toruń 1995.
• Szukała M., Powstanie i działalność Towarzystwa Historii i Starożytności Pomorza w Szczecinie w latach 1824-1918. Z dziejów pomorskiej nauki i kultury XIX i początku XX wieku, Szczecin 2000.
• Szultka Z., Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde in Stettin a kwestia początków badań nad Słowiańszczyzną i kaszubszczyzną, [w:] VI Konferencja Kaszubsko-Pomorska pt. Rozwój nazewnictwa lokalnego na Pomorzu Zachodnim. Pomorska toponomastyka i onomastyka na przestrzeni dziejów. Materiały z konferencji, Darłowo, 8-9 września 2000, pod. red. W. Łysiaka, Poznań 2001, s. 153-173.
• Tauler J., Kazania, tł. W. Szymona, Poznań 1985.
• Wiara jak serce ze spiżu. Skarby kościoła Pokoju w Świdnicy, pod red. P. Oszczanowskiego, Świdnica 2012.
Downloads
Published
2019-12-30
Issue
Section
Artykuły
License
Copyright (c) 2019 - fully remain with the author.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
