"Hommage bien amical". Foreign contacts of Professor Barbara Skarga (1919-2009) based on provenance analysis of selected copies from her private book collection
DOI:
https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2024.876Keywords:
Skarga Barbara (1919–2009), philosophy, private book collections, provenance research, dedications, Joint Libraries of the WFiS UW, IFiS PAN, PTF, 20th centuryAbstract
The article presents the effect of the research conducted on the subject “Private book collection of Professor Barbara Skarga within the library collection of the Joint Libraries of the Faculties of Philosophy and Sociology of the University of Warsaw, Institute of Philosophy and Sociology of the Polish Academy of Sciences and the Polish Philosophical Society”. During many years of her scientific career, Professor Barbara Skarga (1919–2009) gathered a vast and diverse book collection. After her death, following her final will, it was handed over to the Joint Libraries of the WFiS UW, IFiS PAN, and PTF and included in the Institute of Philosophy of the Polish Academy of Sciences library resources. Barbara Skarga cooperated with many institutions that gathered researchers specializing in philosophy, as well as sociology and theology, which influenced the contents of her book collection. This article includes qualitative, quantitative, and provenance analyses of Skarga’s book collection. Using the provenance and bibliographical methods allowed us to recreate the history of the book collection and Skarga’s contacts with, among others, the French scientific community.
References
Materiały archiwalne:
• Archiwum osobiste prof. Barbary Skargi zdeponowane w Połączonych Bibliotekach WFiS UW, IFiS PAN i PTF:
• – Skarga B., Informacja o działalności naukowej, teczka nr 15, Skar.15.4.
• – Skarga B., Wykaz instytucji, organizacji i towarzystw naukowych w kraju i zagranicą, z którymi kandydat współpracuje, teczka nr 18, Skar.18.20.
• – Skarga B., Życiorys, teczka nr 15, Skar.15.2, maj 1981.
Źródła proweniencyjne (egzemplarze z księgozbioru B. Skargi w zbiorach Połączonych Bibliotek Wydziałów Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego):
• Barrucand P., Les sociétés secrètes : entretiens avec Robert Amadou, Paris 1978, sygn. P.92221.
• Carneiro de Berredo P.E., Vers un nouvel humanism, Paris 1970, sygn. P.90938.
• Comte A., Correspondance générale et confessions. T. 1: 1814–1840, textes établis et présentés par P.E. de Berrêdo Carneiro et P. Arnaud, Paris 1973, sygn. P.90766[1].
• Delsol C., Le Souci contemporain, Bruxelles 1996, sygn. P.91055.
• Gouhier H., Bergson dans l’histoire de la pensée occidentale, Paris 1989, sygn. P.92299.
• Kremer-Marietti A., Michel Foucault. Archéologie et généalogie, Paris 1985, sygn. P.92361.
• Laurent M., La dérive de Tadeusz Konwicki au fil de ses romans. Archéologie d’une écriture. Les huit années du réalisme socialiste, Villeneuve d’Ascq 1996, sygn. P.90685.
• Le Goff J., Marchands et banquiers du Moyen Age, Paris 1962, sygn. P.91008.
• Lévy-Valensi É.A., La dignité des mots, Le Plessis-Robinson 1995, sygn. P.92118.
• Palmade G.P., Capitalisme et capitalistes français au XIXe siècle, Paris 1961, sygn. P.92167.
• Parain-Vial J., Tendances nouvelles de la philosophie, Paris 1978, sygn. P.92219.
• Servier J, Histoire de l’utopie, Paris 1967, sygn. P.91073.
Źródła opublikowane:
• „Innego końca świata nie będzie”, z B. Skargą rozmawiają K. Janowska i P. Mucharski, Kraków 2007.
• Barbara Skarga o początkach wojny. Z prof. Barbarą Skargą rozmawia Magdalena Środa, „Gazeta Wyborcza”, [online] https://wyborcza.pl/7,76842,6977770,barbara-skarga-o-poczatku-wojny.html [dostęp 10.10.2023].
• Inwentarz archiwum osobistego prof. Barbary Skargi, Połączone Biblioteki Wydziału
Filozofii i Socjologii UW, Instytutu Filozofii i Socjologii PAN i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Warszawa 2016.
• Kraśniewska W. [wł. Skarga B.], Po wyzwoleniu... 1944–1956, Paryż 1985.
• Kraśniewska W. [wł. Skarga B.], Po wyzwoleniu... 1944–1956, wyd. 1 kraj., poprawione przez aut., Warszawa 1986.
• Kubik M., „Wydobyte z niepamięci” – Rozmowa z prof. Barbarą Skargą, „Gazeta Uniwersytecka UŚ”, [online] https://gazeta.us.edu.pl/node/208091 [dostęp 10.10.2023].
• Le Goff J., Avec Hanka, Paris 2008.
• Le Goff J., Z Hanką, przekł. A. Fadlallah, Warszawa 2011.
• Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dnia 3 maja 1995 r. o nadaniu orderu, „Monitor Polski” 1995, nr 33, poz.379, Internetowy System Aktów Prawnych, [online] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP19950330379 [dostęp 21.10.2023].
• Skarga B., ...jeżeli myślicie o mnie, to bez smutku... Korespondencja z lat 1946–1955, red. nauk. B. Działoszyński, Warszawa 2019.
• Skarga B., Les limites de l’historicité. Continuité et transformations de la pensée, trad. du polonais par M. Kowalska, préf. de F. Chirpaz, Paris 1997.
• Skarga B., Penser après le goulag, textes et comment. réunis par J. Nowicki, [trad. du polonais par M. Laurent et Él. Kulakowski], Éditions du Reliefs, Paris 2011.
• Skarga B., Po wyzwoleniu... 1944–1956, Poznań 1990.
• Skarga B., Une absurde cruauté. Témoignage d’une femme au Goulag (1944–1955), trad. du pol. et présenté par M. Laurent, Paris 2000.
• Skarga B., Une absurde cruauté. Témoignage d’une femme au Goulag (1944–1955), trad. et préf. M. Laurent, Paris 2023.
Opracowania:
• Amado Lévy-Valensi, Eliane, [w:] Encyclopedia.com, [online] https://www.encyclopedia.com/religion/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/amado-levy-valensi-eliane [dostęp 28.10.2023].
• Angèle Kremer-Marietti, BnF Data, [online] https://data.bnf.fr/11910087/angele_kremer-marietti/ [dostęp 18.10.2023].
• Assorodobraj-Kula Nina, [w:] Encyklopedia PWN, [online] https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Assorodobraj-Kula-Nina;3871774.html [dostęp 10.10.2023].
• Autobiogramy: Barbara Skarga, „Ruch Filozoficzny” 1987, nr 3–4, s. 333–336.
• Barbara Skarga, Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei, [online] http://www.archidei.ifispan.pl/o-szkole/ [dostęp 21.10.2023].
• Barbara Skarga. Penser après le Goulag, L`Autre Francophonie, [online] http://www.lautrefrancophonie.fr/spip.php?rubrique66 [dostęp 04.11.2023].
• Borzym S., Barbara Skarga, „Edukacja Filozoficzna” 1998, nr 26, s. 209–219.
• Bronisław Baczko (ur. 1924), Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej, [online] http://www.ahf.ifispan.pl/pl/baczko [dostęp 4.11.2023].
• Carneiro de Berredo Paulo Estavão, Comité des travaux historiques et scientifiques. Institut rattaché à l’École nationale des chartes, [online] https://cths.fr/an/savant.php?id=117792# [dostęp 04.11.2023].
• Chantal Delsol, Académie des sciences morales et politiques, [online] https://academiesciencesmoralesetpolitiques.fr/membres-titulaires/section-i-philosophie-2/chantal-delsol/ [dostęp 28.10.2023].
• Chirpaz F., À l’épreuve du Goulag, [w:] B. Skarga, Penser après le goulag, textes et comment. réunis par J. Nowicki, [trad. du polonais par M. Laurent et Él. Kulakowski], Paris 2011, s. 225–235.
• Chirpaz F., Duch tragizmu (Barbara Skarga in memoriam), przeł. M. Murawska, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” 2010, nr 55, s. 17–26, [online] http://www.ahf.ifispan.pl/pobierz.php?id=62 [dostęp 18.10.2023].
• Chrostowski W., Kościół, Żydzi, Polska, Warszawa 2009.
• Foucault M., Archeologia wiedzy; przeł. A. Siemek, słowem wstępnym opatrzył J. Topolski, Warszawa 1977.
• Foucault M., L’archeologie du savoir, Paris 1969.
• Francois Chirpaz chemins de philosophie Entretiens avec Emmanuelle Bruyas, Paris 2014.
• Gentil B., Paulo E. de Berredo Carneiro (1901–1982) fondateur de l’Association internationale de la «La Maison d’Auguste Comte», [online] https://journals.openedition.org/sabix/342?lang=en [dostęp 04.11.2023].
• Golik-Szarawarska G., Stefan Srebrny, badacz i krytyk teatru, Katowice 1987.
• Guy-Pierre Palmade (1927–1993), BnF Data, [online] https://data.bnf.fr/fr/12298375/guy-pierre_palmade/ [dostęp 17.10.2023].
• Hanna Skarżanka, Film Polski, [online] https://filmpolski.pl/fp/index.php?osoba=111925 [dostęp 10.10.2023].
• Henri Gouhier (1898–1994), BnF Data, [online] https://data.bnf.fr/11905506/henri_gouhier/ [dostęp 18.10.2023].
• Henryk Elzenberg (1887–1967). Dziedzictwo idei. Filozofia – aksjologia – kultura. Materiały z ogólnopolskiej konferencji, Toruń, 15–16 maja 1997 r., red. W. Tyburski, Toruń 1999.
• Historia Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk, red. J. Jurewicz, Warszawa 2013.
• Historique des Palmes académiques, AMOPA, [online] https://web.archive.org/web/20160115224211/http://www.amopa.asso.fr/historique.htm [dostęp 18.10.2023].
• Hübner P., Polska Akademia Umiejętności, [w:] Encyklopedia PWN, [online] https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Polska-Akademia-Umiejetnosci;3959726.html [dostęp 21.10.2023].
• IAR, W Warszawie pochowano prof. Barbarę Skargę, Portal Spraw Zagranicznych, [online] https://psz.pl/92-polska/w-warszawie-pochowano-prof-barbare-skarge [dostęp: 20.10.2023].
• Iwaszkiewicz N., ...przeszywa serce dreszcz, „Pani” 1997, nr 1, s. 72–74.
• Kałuża Z., Domański Juliusz, [online] http://www.ptta.pl/efp/pdf/d/domanskij.pdf [dostęp 03.11.2023].
• Kister A.G., Skarga Barbara, [w:] Encyklopedia Solidarności, [online] https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/18633,Skarga-Barbara.html [dostęp 21.10.2023].
• Kołakowski Leszek, [w:] Encyklopedia PWN, [online] https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3924104 [dostęp 18.10.2023].
• Kremer-Marietti, Angèle (1927–2013), IdRef, [online] https://www.idref.fr/026953803 [dostęp 18.10.2023].
• Król J., Organizacja Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia” (1932–1939) jako szkoła formacji propaństwowej, „Forum Pedagogiczne” 2019, t. 9, nr 1, s. 139–154, [online] http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_21697_fp_2019_1_10/c/3511–3309.pdf [dostęp 18.10.2023].
• Krzysztof Pomian, [w:] Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei, [online] http://www.archidei.ifispan.pl/o-szkole/ [dostęp 20.10.2023].
• Kowalska M., Skarga Barbara, [w:] La vie de l’esprit en Europe centrale et orientale depuis 1945. Dictionnaire encyclopédique, eds. C. Delsol, J. Nowicki, aux éditions du CERF, Paris 2021, s. 835–838.
• Magdalena Środa, Instytut Spraw Publicznych, [online] https://www.isp.org.pl/pl/pracownicy/prof-magdalena-sroda [dostęp 20.10.2023].
• Markiewicz H., Konrad Górski (1895–1990), Warszawa 1990.
• Maryla Laurent (Laurent-Zielińska), https://swiatowaencyklopediapolonistow.pl/maryla-laurent-laurent-zielinska/ [online], [dostęp 2.11.2023].
• Mayaux C., Nowicki J., L’Autre Francophonie, Paris 2012.
• Między historią idei a metafizyką 1919/2009/2019. Księga pamiątkowa z okazji setnej rocznicy urodzin i dziesiątej rocznicy śmierci Barbary Skargi, red. M. Falkowski, Warszawa 2020.
• Migasiński J., Biografia, Fundacja na rzecz myślenia im. Barbary Skargi, [online] https://barbaraskarga.org/content/biografia [dostęp 20.10.2023].
• Mitura M., Pasja mediacji. Tłumaczenie jako metaoperacja we francuskich przekładach Maryli Laurent, Lublin 2018.
• Monika Żeromska, Wirtualne Muzeum Konstancina, [online] http://www.muzeumkonstancina.pl/294_zeromska_monika_ [dostęp 10.10.2023].
• Nowak P., Filozof w trzech słowach (31). Barbara Skarga: spojrzenie, Culture.pl, [online] https://culture.pl/pl/artykul/filozof-w-trzech-slowach-31-barbara-skarga-spojrzenie [dostęp 10.10.2023].
• Nowicki J., Myśl Barbary Skargi – głos humanizmu Europy Środkowej, [online] https://glos.umk.pl/nauka/?id=17509 [dostęp 28.10.2023].
• Nowicki J., Obieg i transfer idei między Francją a Polską. Wpływ presupozycji badaczy, tłum. A. Walkiewicz, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2023, t. 55, nr 4, s. 65–78, [online] https://apcz.umk.pl/ZN/article/view/42502/34837 [dostęp 04.11.2023].
• projekcie, Archiwum Warszawskiej Szkoły Historii Idei, [online] http://www.archidei.ifispan.pl/o-projekcie/ [dostęp 10.10.2023].
• Pogrzeb prof. Barbary Skargi, Nauka w Polsce, [online] https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news,366606,pogrzeb-prof-barbary-skargi.html [dostęp 20.10.2023].
• Prof. Jerzy Szacki – Laureat Nagrody FNP 2003, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, [online] https://www.fnp.org.pl/prof-jerzy-szacki-laureat-nagrody-fnp-2003/ [dostęp 10.10.2023].
• Prof. Lech Szczucki – Laureat Nagrody FNP 2014, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, [online] https://www.fnp.org.pl/prof-lech-szczucki-laureat-nagrody-fnp-2014/ [dostęp 11.10.2023].
• Rakowski-Kłos I., Andrzej Walicki nie żyje. „Należał do najwybitniejszych polskich filozofów”, „Gazeta Wyborcza”, [online] https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,26227268,andrzej-walicki-nie-zyje-nalezal-do-najwybitniejszych-polskich.html [dostęp 10.10.2023].
• Rogowska-Stangret M., Barbara Skarga, Culture.pl, [online] https://culture.pl/pl/tworca/barbara-skarga [dostęp 10.10.2023].
• Schmitt J.-C., Jacques Le Goff (1924–2014), [online] http://lettre.ehess.fr/7686 [dostęp 04.11.2023].
• Skarga B., Comte, teksty zamieszczone w wyborze przeł. W. Bieńkowska, Warszawa 1966.
• Skarga B., Czas i trwanie. Studia o Bergsonie, Warszawa 1982.
• Skarga B., Estetyka i historiozofia. Uwagi o poglądach Augusta Comte’a, [Warszawa] 1965.
• Skarga B., Narodziny pozytywizmu polskiego (1831–1864), Warszawa 1964.
• Skarga B., Ortodoksja i rewizja w pozytywizmie francuskim, Warszawa 1967.
• Skarga B., Pozytywizm i utopia (przesłanki filozoficzne utopii A. Comte’a), [Warszawa] 1964.
• Skarga B., Tożsamość i różnica. Eseje metafizyczne, Kraków 1997.
• Szacki J., Adam Schaff (1913–2006), [w:] Portrety uczonych. Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945. S-Ż, [red. nauk. W. Baraniewski, W. Tygielski, A.K. Wróblewski], Warszawa 2016, s. 57–65.
• Szczucki L., O Barbarze (wspomnieniowo i nie tylko), „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 1999, nr 2 (30), s. 7–9.
• Środa M., Barbara Skarga (1919–2009), „Polish Journal of Philosophy” 2009, nr 2, s. 11–14.
• Tadeusz Czeżowski (1889–1981). Dziedzictwo idei. Logika – filozofia – etyka, pod red. W. Tyburskiego, R. Wiśniewskiego, Toruń 2002.
• Terlecki R., Uniwersytet Latający i Towarzystwo Kursów Naukowych. 1977–1981, Kraków-Rzeszów 2000.
• Tomkiewicz M., Obóz i więzienie w Prawieniszkach 1929–2021, Przystanek Historia, [online] https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/litwa/86299,Oboz-i-wiezienie-w-Prawieniszkach-1929–2021.html [dostęp 18.10.2023].
• Tomkiewicz M., Więzienie na Łukiszkach w Wilnie 1939–1953, Warszawa 2018.
• Topolski J., Michel Foucault, L’archeologie du savoir, [w:] Przewodnik po literaturze filozoficznej XX wieku. T. 3, red. B. Skarga, Warszawa 1995, s. 113–121.
• Uchta, [w:] Encyklopedia PWN, [online] https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Uchta;3990753.html [dostęp 18.10.2023].
• Valls M.M., Parain-Vial, Jeanne, [w:] Le dictionnaire universel des créatrices, eds. B. Didier, A. Fouque, M. Calle-Gruber, Paris 2013, s. 3348–3349.
• Vorbrich R., Etnolodzy francuscy a Algieria francuska. Wybory moralne, polityczne i merytoryczne w sytuacji kolonialnej, „Etnografia Polska” 2021, t. 65, z. 1–2, s. 89–106.
• Witkowski L., Niezłomność rozumności w kulturze, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 1999, nr 2, s. 15–20.
• Zasługi, Order Narodowy, [w:] Encyklopedia PWN, [online] https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;4000533 [dostęp 10.10.2023].
• Ziemińska R., Profesor Barbara Skarga (1919–2009), „Analiza i Egzystencja” 2009, nr 10, s. 245–247.
• Zmarła Wanda Wasilewska, [w:] Muzeum Historii Polski [online] https://muzhp.pl/kalendarium/zmarla-wanda-wasilewska [dostęp 15.06.2024].
• Znani Sybiracy. Barbara Skarga, Związek Sybiraków, [online] http://www.emazury.com/sybiracy/pliki/znani/37skarga.htm [dostęp 10.10.2023].
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 - fully remain with the author.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.