„Nie poszliśmy więc do polityki. Ale oto polityka przyszła do nas” ‒ rola bibliotekarza w okresie stalinowskim (w świetle materiałów zamieszczanych na łamach polskich czasopism zawodowych)

Autor

DOI:

https://doi.org/10.33077/uw.25448730.zbkh.2018.12

Słowa kluczowe:

rola bibliotekarza, funkcje bibliotek, kształcenie bibliotekarzy, okres stalinowski, idee marksistowskie, Polska

Abstrakt

Polish librarianship in the stalinist period (1948-1956) had to face new challenges. In the changed political and social reality, both the role of a librarian and the functions performed by public and scientific libraries had to be redefined. The profile of vocational education also changed. From the various materials (papers, guidelines of the party and departmental authorities, reports, protocols of the Polish Librarians and Archivists Union) published in professional journals of the time – „Przegląd Biblioteczny”, „Bibliotekarz” and „Poradnik Bibliotekarza” – it appears that librarians had to focus on the ideological aspect of their work, educating the reader in the socialist spirit.

Bibliografia

[od Redakcji], „Przegląd Biblioteczny” 1949, z. 1-2, s. 1-2.
34-lecie Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji, „Bibliotekarz” 1951, nr 10-11, s. 145.
Białkowska E., Z osiągnięć bibliotek szkolnych, „Bibliotekarz” 1950, nr 1-2, s. 2-6.
Biblioteczka Podręczna Bibliotekarza, „Poradnik Bibliotekarza” 1951, nr 5, s. 80.
Biblioteczka Podręczna Bibliotekarza. Komunikat, „Bibliotekarz” 1950, nr 3-4, s. 64.
Bibliotekarz żołnierzem rewolucji kulturalnej, „Bibliotekarz” 1952, nr 3, s. 65-66. Bibliotekarze w dyskusjach przedzjazdowych, „Poradnik Bibliotekarza” 1953, nr 12, s. 265-272.
Biblioteki ludowe w Czechosłowacji, „Poradnik Bibliotekarza” 1953, nr 7, s. 148-155.
Borowska M., Wieczór dyskusyjny na temat «Klasycy marksizmu-leninizmu a literatura piękna», „Bibliotekarz” 1952, nr 5, s. 146-148.
Budujemy gmach polski socjalistycznej, „Poradnik Bibliotekarza” 1950, nr 8, s. 1-2.
Chaber F., Polityczne znaczenie książki, „Przegląd Biblioteczny” 1953, z. 3, s. 197-203.
Chalfina M., Uwagi bibliotekarza, „Bibliotekarz” 1955, nr 10, s. 305-310.
Cz.K. [Kozioł C.], Jednolity front kultury (po Ogólnopolskiej Naradzie Działaczy Kultury i Sztuki), „Bibliotekarz” 1952, nr 5, s. 129-130.
Czarnecka J., Ogólnokrajowa Narada Bibliotekarzy, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 7, s. 145-149.
Czego nas uczy tom pierwszy tom dzieł Józefa Stalina; Lenin i Stalin – zestawienie bibliograficzne, Warszawa 1950.
Daszkowski Z., O współpracę bibliotek naukowych z siecią bibliotek powszechnych (po konferencji w Jarocinie), „Przegląd Biblioteczny” 1954, z. 2, s. 120-125.
Dawidczyńska M., Nowi bibliotekarze, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 8, s. 177-183.
Dawidczyńska M., Nowi bibliotekarze, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 9, s. 210-212.
Dawidczyńska M., Nowi bibliotekarze, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 10, s. 226-228.
Do wszystkich bibliotekarzy polskich, „Przegląd Biblioteczny” 1952, z. 2-3, s. 113-114.
Dyskusja w czasie posiedzenia zamykającego obrady w dniu 14 lutego 1951 r., „Przegląd Biblioteczny” 1951, z. 3-4, s. 296-301.
Dyskutujemy nad projektem nowej konstytucji polskiej, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 2 s. 17.
Dzieło pokoju, „Bibliotekarz” 1949, nr 3-4, s. 37.
Filipkowska-Szemplińska J., Zadania Z.B. i A.P. w Polsce Ludowej, „Bibliotekarz” 1949, nr 3-4, s. 38-42.
Fleszarowa R., O czym mamy mówić na Krajowym Zjeździe Bibliotekarzy (artykuł dyskusyjny), „Bibliotekarz” 1948, nr 6-7, s. 92-93.
Goryńska K., Planowanie pracy w bibliotece gminnej, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 1, s. 2-4.
Grodek A., Rola i zadania bibliotek naukowych w budownictwie socjalizmu w naszym kraju, „Przegląd Biblioteczny” 1951, z. 3-4, s. 224-238.
Iwańczak E., III Plenum Komitetu Centralnego Polskie Zjednoczonej Partii Robotniczej a zadania Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich, „Przegląd Biblioteczny” 1950, z. 1, s. 98-124.
Iwańczak E., Z doświadczeń bibliotek NRD w upowszechnianiu i pogłębianiu czytelnictwa, „Bibliotekarz” 1952, nr 2, s. 53-56.
J.F.S. [Filipkowska-Szemplińska J.], Minimum techniki bibliotecznej, „Bibliotekarz” 1951, nr 10-11, s. 149-152.
J.P.[Podgóreczny J.], Nowe formy propagandy czytelnictwa w ZSRR, „Bibliotekarz” 1949, r 9-10, s. 145-146.
Janiczek J., Nowy etap w pracach nad upowszechnieniem książki (Na marginesie akcji organizacji bibliotek gminnych i punktów bibliotecznych), „Bibliotekarz” 1949, nr 1-2, s. 5-11.
Jewtiejewa Z., Konferencja pracowników czechosłowackich bibliotek naukowych, „Bibliotekarz” 1953, nr 2, s. 58-59.
K.K., Kurs dla magazynierów bibliotecznych, „Bibliotekarz” 1950, nr 3-4, s. 57-59.
Kaczanowska J., W sprawie przysposobienia czytelniczego i bibliotecznego, „Bibliotekarz” 1955, nr 5, s. 136-138.
Katalog jako narzędzie pracy polityczno-wychowawczej, opr. H. Walterowa, „Bibliotekarz” 1950, nr 11-12, s. 170-172.
Kempka Z., Rola bibliotek w planie 6-letnim, „Bibliotekarz” 1950, nr 3-4, s. 33-40.
Kibryk R., Analityczny formularz czytelnika?, „Bibliotekarz” 1952, nr 2, s. 39-42.
Konkurs dla bibliotekarzy, „Poradnik Bibliotekarza” 1951, nr 3, s. 41-43.
Korpała J., Refleksje przed krajowym Zjazdem Bibliotekarzy, „Przegląd Biblioteczny” 1948, z. 3-4, s. 125-138.
Kossonogowa Z., Kursy bibliotekarskie Sekcji Bibliotek Naukowych Koła Warszawskiego Z.B.i A.P., „Bibliotekarz” 1949, nr 5-6, s. 89-90.
Kotarski S., Konferencja ideologiczna czechosłowackich bibliotekarzy naukowych, „Przegląd Biblioteczny” 1952, z. 4, s. 305-318.
Kotarski S., Pracownik biblioteki a czytelnicy (Parę uwag o stylu pracy bibliotek naukowych), „Bibliotekarz” 1955, nr 6, s. 164-171.
Kozioł C., Biblioteka gminna w radzieckiej wsi. Wspomnienia z wycieczki do ZSRR, „Poradnik Bibliotekarza” 1950, nr 9, s. 8-11.
Kozioł C., Pod hasłem upowszechnienia książki (referat wygłoszony na Zjeździe Delegatów Z.B. i A.P. 10.VI.1948), „Bibliotekarz” 1948, nr 6-7, s. 84-89.
Kozioł C., W gościnie u radzieckich kolegów (Wrażenia z wycieczki do Moskwy), „Bibliotekarz” 1949, nr 1-2, s. 15-19.
Kraczkiewicz J., O udział bibliotekarzy w kształtowaniu zasad pracy i współpracy bibliotek, „Bibliotekarz” 1948, nr 10-11, s. 145-147.
Kraczkiewicz J., Pod znakiem wielkich zadań, „Bibliotekarz” 1949, nr 9-10, s. 141-143.
Krzemienicki L., Z problemów bibliotekarstwa dolnośląskiego, „Bibliotekarz” 1956, nr 3, s. 76-78.
Książki Lenina, bibliografię omówiła J.B., „Poradnik Bibliotekarza” 1950, nr 12, s. 1-5.
Kuciel L., Z zagadnień pedagogiki w czytelniach naukowych, „Bibliotekarz” 1953, nr 3, s. 82-83.
Landau Z., 35 rocznica Wielkiej Rewolucji Październikowej, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, R. 4, nr 10, s. 217-226.
Landau Z., Historia ruchu robotniczego w Polsce (wybór), „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 4, s. 71-78.
Landau Z., Karol Marks, w siedemdziesiątą rocznicę śmierci 14.III.1883-14.III.1953, „Poradnik Bibliotekarza” 1953, nr 2, s. 25-32.
Landau Z., Ósma rocznica wydania Manifestu Lipcowego 22.VII.1944 – 22.VII.1952, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 6, s. 121-125.
Lenin a bibliotekarstwo, „Poradnik Bibliotekarza” 1951, nr 12, s. 177-178.
Lewandowska I., Walka o pokój i odbudowa Warszawy, „Poradnik Bibliotekarza” 1950, nr 8, s. 3-7.
Łasiewicka A., Współpraca z czytelnikiem dorosłym, „Bibliotekarz” 1947, nr 11-12, s. 173-176.
Łukaszewska R., Gazeta i czasopismo w bibliotece, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 3, s. 51-56.
M. Poz. [Poznański M.], Z zagadnień bibliotekarstwa i czytelnictwa w prasie, „Bibliotekarz” 1953, nr 1, s. 28-30.
M.D., Bibliografia dotycząca ogólnonarodowej dyskusji nad projektem nowej konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 3, s. 41-43.
Mayer J., Dwa lata konferencyj referatowych w Bibliotece Śląskiej, „Bibliotekarz” 1952, nr 4, s. 112-114.
Michalska W., Biblioteki w akcji wyborczej (wytyczne), „Bibliotekarz” 1952, nr 4, s. 126-127.
Michalska W., Z metod pracy bibliotek radzieckich, „Bibliotekarz” 1949, nr 9-10, s. 143-145.
Millerowa J., Metody pracy z czytelnikiem w bibliotekach powszechnych Związku Radzieckiego, „Bibliotekarz” 1948, nr 12, s. 178-181.
Mincer W., Przegląd piśmiennictwa, „Bibliotekarz” 1949, nr 5-6, s. 90-94.
Morsztynkiewiczowa I., «Tu mówi Londyn», „Bibliotekarz” 1949, nr 9-10, s. 171.
Muszkowski J., Nowe prądy w kształceniu bibliotekarzy, „Bibliotekarz” 1949, nr 1-2, s. 1-5.
N.R., Konferencja Bibliotekarzy Naukowych w Krynicy 3-15 luty 1951, „Przegląd Biblioteczny” 1951, z. 1-2, s. 150-156.
Na 60-lecie urodzin prezydenta Polski Ludowej Bolesława Bieruta, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 4, s. 65-68.
Narodowa w formie, proletariacka w treści, „Przegląd Biblioteczny” 1953, nr 1, s. 1-6.
Narwoysz A., Bibliotekarz – wychowawca i społecznik, „Poradnik Bibliotekarza” 1956, nr 1, s. 27-29.
Nowy etap rozwoju bibliotek naukowych, „Bibliotekarz” 1951, nr 1-2, s. 1-3.
O bibliotekach w Związku Radzieckim, oprac. I.R., „Poradnik Bibliotekarza” 1953, nr 4, s. 90-93.
O zjeździe bibliotekarzy rozmowa prawie autentyczna, rozmowę zapisał C. Kozioł, „Bibliotekarz” 1956, nr 4-5, s. 149-151.
Od Redakcji, „Poradnik Bibliotekarza” 1949,nr 2-3, s. 31.
Ogólnopolski Zjazd Bibliotekarzy. Posiedzenie plenarne w dniu 16.II.56, „Bibliotekarz” 1956, nr 4-5, s. 90-91.
Ogólnopolski Zjazd Bibliotekarzy. Posiedzenie plenarne w dniu 16.II.56. Z referatu prof. A. Grodka, „Bibliotekarz” 1956, nr 4-5, s. 91-93.
Ogólnopolski Zjazd Bibliotekarzy. Posiedzenie plenarne w dniu 18.II.56. Dyskusja, „Bibliotekarz” 1956, nr 4-5, s. 129-134.
Okólnik Zarządu Głównego Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich w Warszawie z dnia 17 października 1947, „Bibliotekarz” 1947, r 9-10 s. 143-144.
Pawlikowska E., Kształcenie korespondencyjne bibliotekarzy w ZSRR, „Bibliotekarz” 1950, nr 7-8, s. 114-116.
Plan rozwoju czytelnictwa mobilizuje biblioteki powszechne do wzmożonych wysiłków, „Bibliotekarz” 1953, nr 4, s. 97-98.
Po II Zjeździe Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, „Przegląd Biblioteczny” 1954, z. 1, s. 1-2.
Po Ogólnokrajowej Naradzie Bibliotekarzy, „Przegląd Biblioteczny” 1952, z. 2-3, s. 115-127.
Podgóreczny J., Głos w dyskusji o sprawie czytelnictwa, „Przegląd Biblioteczny” 1954, z. 4, s. 317-321.
Podgóreczny J., Należy pomóc bibliotekarzom w pracy ideologicznej, „Bibliotekarz” 1953, nr 5, s. 132-133.
Podgóreczny J., O właściwy stosunek do naszych czasopism zawodowych, „Bibliotekarz” 1955, nr 1, s. 2-4.
Pokój zwycięży wojnę. Z przemówienia Prezydenta R.P. Bolesława Bieruta do Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju, „Bibliotekarz” 1950, nr 7-8, s. 97.
Poznański M., Lenin a bibliotekarstwo, „Bibliotekarz” 1949, nr 3-4, s. 46-49.
Poznański M., Prace bibliograficzne w ZSRR, „Bibliotekarz” 1947, nr 1-2, s. 6-7.
Poznański M., Stefan Żeromski – bibliotekarz i bibliofil, „Bibliotekarz” 1950, nr 9-10, s. 139-142.
Protokół obrad Walnego Zebrania Delegatów ZBiAP, „Przegląd Biblioteczny” 1954, z. 1, s. 87-94.
Protokół plenarnego posiedzenia Zarządu Głównego Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich, odbytego w dniach 28 i 29 stycznia 1950 roku w Państwowym Ośrodku Szkolenia Bibliotekarzy w Jarocinie, „Przegląd Biblioteczny” 1950, z. 2, s. 170-185.
Protokół Zebrania Delegatów Kół ZB i AP obradującego w dniach 8-9 kwietnia 1949 w lokalu Biblioteki Ossolineum we Wrocławiu, „Przegląd Biblioteczny” 1949, z. 1-2, s. 128-138.
Przemówienia prezydenta Bolesława Bieruta, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 4, s. 69-71.
R.Ł. [Łukaszewska R.], Biblioteki w akcji wyborczej, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 12, s. 265-270.
Redakcja, O brakach i zadaniach «Bibliotekarza», „Bibliotekarz” 1952, nr 4, s. 97-99.
Remer T., Sprawa kształcenia bibliotekarzy stopnia średniego w roczniku 1948 miesięcznika «Bibliotekarz», „Bibliotekarz” 1949, nr 9-10, s. 167-168.
Remerowa K., Sprawa kadr naukowych w bibliotekach, „Przegląd Biblioteczny” 1953, z. 4, s. 297-325.
Rodziewicz Z., Z doświadczeń bibliotek radzieckich, „Poradnik Bibliotekarza” 1950, nr 9, s. 11-14.
Rodziewicz Z., Zagadnienie kadr bibliotekarskich na ogólnokrajowej naradzie bibliotekarzy, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 8, s. 173-177.
Rudnicka W., Kształcenie i samokształcenie bibliotekarzy naukowych w Polsce, „Bibliotekarz” 1955, nr 7, s. 199-205.
Skoczylas W., Wyższe studia bibliotekarskie w ZSRR (spostrzeżenia i uwagi uczestnika delegacji bibliotekarzy polskich z pobytu w Związku Radzieckim), „Przegląd Biblioteczny” 1953, z. 4, s. 325-331.
Skoczylas W., Miłoszewski H., Udział bibliotek szkół wyższych w Miesiącu Pogłębiania Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, „Bibliotekarz” 1953, nr 1, s. 19-21.
Słomczewska-Kornecka J., Od czego zacząć samokształcenie, „Poradnik Bibliotekarza” 1949, nr 2, s. 11-13.
Sobocińska Sabina, Na marginesie tygodnia oświaty, książki i prasy, „Bibliotekarz” 1950, nr 3-4, s. 41.
Sprawa kształcenia kadr bibliotekarskich, „Bibliotekarz” 1949, nr 9-10, s. 148-150.
Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia za rok 1956, „Bibliotekarz” 1956, nr 1, s. 20-24.
Sprawozdanie z Plenum Zarządu Gł. Z.B. i A.P. w Jarocinie, „Bibliotekarz” 1950, nr 1-2, s. 30-31.
Sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich za okres od 17.IV.1950 do 1.IV.1953, „Przegląd Biblioteczny” 1953, z. 2, s. 175-193.
Stalin w życiu młodzieży radzieckiej. Konkurs, oprac. Ośrodek Instrukcyjno-Metodyczny Bibliotek Dziecięcych, „Poradnik Bibliotekarza” 1953, nr 3, s. 53-56.
Steiner G., Kształcenie i kwalifikowanie pracowników bibliotek powszechnych w NRD, „Bibliotekarz” 1952, nr 5, s. 148-154.
Szczepkowski K., Kilka prawd złożonych o bibliotekarzu i księgarzu, „Bibliotekarz” 1956, R. 23, nr 3, s. 59-64.
Szemplińska J., Będę mówić o sprawie szkolenia bibliotekarzy, „Przegląd Biblioteczny” 1951, z. 3-4, s. 306-310.
Tazbir S., Pod znakiem Planu sześcioletniego, „Bibliotekarz” 1949, nr 7-8, s. 99-106.
Uchwały i wnioski Ogólnopolskiego Zjazdu Bibliotekarzy, „Bibliotekarz” 1956, nr 4-5, s. 136-147.
Uczczenie 70-tej rocznicy urodzin Józefa Stalina, „Bibliotekarz” 1949, nr 11-12, s. 203- 204.
W imię przyjaźni, „Bibliotekarz” 1956, nr 8, s. 217-218.
W sprawie planowania prac w okręgach SBP, „Bibliotekarz” 1955, nr 6, s. 189-190.
Walterowa H., Analiza czasopism Z.B. i A.P. w świetle potrzeb terenu, „Bibliotekarz” 1953, nr 1, s. 24-28.
Wojciechowski K., O wyższy poziom bibliotekarzy gminnych, „Bibliotekarz” 1953, nr 4, s. 98-101.
Wojciechowski K., Współczynniki rozwoju czytelnictwa, „Bibliotekarz” 1953, nr 3, s. 71-73.
Wskazania Trzeciego Plenum Komitetu Centralnego, „Poradnik Bibliotekarza” 1950, nr 1, s. 4-6.
Wybór myśli o nauce, książce i czytelnictwie (materiały na Tydzień Oświaty, Kultury i Prasy), wybrał i oprac. M. Poznański, „Bibliotekarz” 1951, nr 1-2, s. 21-30.
Wytyczne w sprawie organizacji imprez w bibliotekach w okresie II kwartału 1951 r., „Bibliotekarz” 1951, nr 1-2, s. 14-16.
Z doświadczeń pracy z czytelnikiem w bibliotekach radzieckich, oprac. W. Michalska, Warszawa 1950.
Z frontu walki o pokój, „Poradnik Bibliotekarza” 1951, nr 6, s. 81-82.
Zadania bibliotekarzy, „Poradnik Bibliotekarza” 1952, nr 8, s. 169-172.
Zebranie naukowe Koła Katowickiego, „Bibliotekarz” 1950, nr 11-12, s. 183-184.
Żołątkowska Z., Przed dziesięcioleciem, „Poradnik Bibliotekarza” 1953, nr 6, s. 121-123.

Pobrania

Opublikowane

2018-12-31

Numer

Dział

Artykuły