Ponownie odnaleziony rękopis niemieckiego tekstu legendy o Barlaamie i Jozafacie

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę, w oparciu o badania proweniencyjne, odtworzenia skomplikowanych dziejów rękopisu zawierającego niemiecką wierszowaną przeróbkę legendy o Barlaamie i Jozafacie autorstwa Rudolfa von Ems (urodzony prawdopodobnie ok. 1200 r.), która uznawana była za jeden z ważniejszych utworów w historii literatury niemieckiej. Pochodzący z pierwszej połowy XIV w. kodeks zawierający ten tekst, przechowywany jest obecnie w Bibliotece Narodowej w Warszawie (sygn. Akc. 8711). Autor ustalił, że przed II wojną światową księga należała do biblioteki uniwersyteckiej w Królewcu, a po wojnie miała trafić do biblioteki uniwersyteckiej w Toruniu, w której w 1960 r. została uznana za zaginioną. Siedem lat później kodeks został zakupiony przez Bibliotekę Narodową od osoby prywatnej. W ciągu tych siedmiu lat w księdze „dokonano zabiegów mających na celu całkowitą eliminację wszelkich znaków proweniencyjnych wskazujących na Królewiec i Toruń”. Wcześniejsze proweniencje ustalone przez Autora: w XV w. kodeks mógł znajdować się w którymś z księgozbiorów zakonnych (komturii krzyżackiej w Ostródzie lub Elblągu); w pierwszej połowie XVI w. księga znajdowała się w Tapiawie (niem. Tapiau w Prusach Książęcych), gdzie mieściła się centralna biblioteka i archiwum zakonu krzyżackiego (Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie); od połowy XVI w. w bibliotece książęcej w Królewcu, a następnie w królewieckiej bibliotece uniwersyteckiej. Druga część artykułu zawiera opis zawartości rękopisu.