Dawne i nowe dylematy badań czytelnictwa

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest metodologii badań czytelnictwa w Polsce, w kontekście historycznym i współczesnym – w dobie Internetu. Autorka rozpoczyna go krótkim przeglądem badań czytelnictwa w Polsce, od ich początków na przełomie XIX i XX w. do czasów współczesnych. Skupia się przy tym na dorobku badawczym Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej w Warszawie (założony w 1954 r.). W następnej części artykułu Autorka przedstawia problemy-trudności definicyjne związane z czterema podstawowymi pojęciami dla prac z zakresu badania czytelnictwa: książka, czytanie-lektura, czytelnik i czytelnictwo. W zakończeniu zwraca uwagę, że w dobie Internetu piśmienność nie oznacza już tego samego, co w epoce druku, a zatem i badania czytelnictwa stają przed zupełnie nowymi i niekonwencjonalnymi wyzwaniami, Niektóre pojęcia (książka, czytanie) trzeba zdefiniować ponownie, by na tej podstawie wyznaczyć współczesny zakres problematyki badawczej. Analizy, być może przekształcenia wymagają też stosowane dotychczas metody i narzędzia badawcze, łącznie z wykorzystaniem Internetu jako źródła i narzędzia w badaniach czytelnictwa. Ogólnie mówiąc przedmiotem głębszej refleksji powinien być nowy paradygmat badań czytelnictwa.