Główne kierunki działalności i organizacji bibliotek szkolnych w Polsce w latach 1773-1914

Abstrakt

W artykule zaprezentowano główne kierunki działalności, organizacji i społeczno-kulturalnego oddziaływania bibliotek szkolnych na ziemiach polskich w latach 1773-1914. Autor wychodząc od koncepcji Stanisława Konarskiego, który wyznaczył książce bardzo istotne miejsce w procesie dydaktycznym, omówił misję bibliotek szkolnych w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim, a także w trzech zaborach (rosyjskim, pruskim i austriackim). Konkludował, że w okresie zaborów biblioteki szkolne odgrywały istotną rolę jako placówki podtrzymujące ciągłość tradycji i kultury polskiej, lecz ich znaczenie jako ośrodków wspomagających procesy dydaktyczne znacznie osłabło. W latach 1905-1914 polskie biblioteki szkolne pełniły przede wszystkim funkcję polityczną. Ich użytkownikami nie byli tylko uczniowie, zasięg oddziaływania zbiorów rozszerzał się w miarę narastania nastrojów rewolucyjnych wśród innych grup społecznych, np. korzystali z nich robotnicy i rzemieślnicy. Natomiast I wojna światowa spowodowała kolejne nieodwracalne straty w zasobie księgozbiorów szkolnych.